Birinchi sayohat uchun eng yaxshi yo‘nalishlar
Misr kurortlari, Belarus o‘rmonlari va boshqa qiziqarli variantlar.
Chet elda ta’tilni rejalashtirish qiyin va qimmat tuyulishi mumkin, ayniqsa, buni ilgari qilmagan bo‘lsangiz. Ammo aslida, bunday sayohat Chorvoqda bir hafta dam olishdan qimmatga tushmasligi mumkin — ayniqsa, qayerga borishni va u yerda sizni nima kutayotganini bilsangiz.
Ushbu ro‘yxatda O‘zbekiston fuqarolari uchun viza talab qilinmaydigan mamlakatlar va yo‘nalishlar keltirilgan. Bular stressiz yo‘nalishlar: to‘g‘ridan-to‘g‘ri parvozlar, tanish tillar va bir haftaga joylash mumkin bo‘lgan yorqin taassurotlar.
Sharm el-Sheyx: shunchaki dam olmoqchi bo‘lganlar uchun
Sharm el-Sheyx — agar juda charchagan bo‘lsangiz, hech narsani hal qilishni, hech qayerga borishni va hech narsani tanlashni xohlamasangiz, eng yaxshi tanlov. Misrning eng mashhur kurorti "all inclusive" tizimi bo‘yicha dam olishni taklif etadi va u yerda B&B (bed and breakfast) variantlari mavjud bo‘lsa-da, ular kamdan-kam hollarda tanlanadi. Misr va Turkiya sayyohlik sohasi vakillari muntazam ravishda shikoyat qilib, bu tizimdan voz kechishni taklif qilayotgan bo‘lsa-da, bu yaqin kelajakda sodir bo‘lishi dargumon — bu format sayyohlar uchun juda jozibador.
Nega aynan "all inclusive"? Sharm-el-Sheyxdagi deyarli butun dam olish mehmonxonani tanlash va uning hududidan deyarli chiqmaslikka asoslangan. Bu zerikarli tuyulishi mumkin, agar mehmonxonalarning o‘z hududlarini hisobga olmasangiz — ularning ba’zilari hayratlanarli darajada katta. Bitta mehmonxonada bir nechta restoran, akvapark va boshqa ko‘plab narsalar bo‘lishi mumkin.
Albatta, shaharda sayr qilsa bo‘ladi, lekin bu yerga aslo buning uchun kelishmaydi. Sharm ideal yotib dam olish yoki oilaviy dam olish uchun mos. Bir hududdan chiqmasdan, siz xonadan basseynga, basseyndan restoranga va yana xonaga — yoki teskari tartibda harakatlanasiz. Dam olish bilan bog‘liq hech narsani hal qilishingiz shart emas, mehmonxona xodimlari esa har qanday xohishingizni bajarishga tayyor. Xuddi ertaklardagidek, shunday emasmi?
Mehmonxonani tanlashda yulduzlar soniga va u taklif qiladigan "all inclusive" formatiga e’tibor bering. Masalan, "ultra" formatda restoran taqdim etadigan spirtli ichimliklar mahalliy emas, balki import bo‘ladi, yarim tundan keyin esa siz suv uchun ham, ichimliklar uchun ham pul to‘lashingiz kerak bo‘lmaydi. Uch yulduzli mehmonxonada esa ovqat tanlovi juda kam bo‘lishi mumkin.
Albatta, agar mehmonxonaga bog‘lanib qolishni istamasangiz, bu yerda tanlashingiz mumkin bo‘lgan bir qator ko‘ngilochar tadbirlar mavjud. Masalan, dayving yoki snorkling. Qizil dengiz marjon riflari saltanati bo‘lganligi sababli, bu yerdagi suv osti dunyosi juda xilma-xil va butun dunyo dayverlari uchun jozibalidir. Bu yerda har qanday tayyorgarlik darajasidagi turlarni topish mumkin, ammo agar siz dengiz tubiga sho‘ng‘ishni rejalashtirmayotgan bo‘lsangiz, ehtiyot bo‘ling: hatto oddiy suvga tushishda ham riflarga urilib jarohatlanishning oldini oladigan maxsus poyabzal kerak bo‘ladi.
Riflardan tashqari, Eski shahar (aslida 60 yildan oshmagan) va sharqiy bozor bo‘ylab sayr qilib, "arab kechasi" muhitidan bahramand bo‘lishingiz mumkin. Yoki Soxo maydoniga borib, xarid qilish va tansiq taomlar taklif etuvchi restoranlardan zavqlanishingiz mumkin.
Agar shoping sizga yoqmasa, har doim Sharm el-Sheyx tabiatidan bahramand bo‘lishingiz mumkin. Bu yerning tabiati haqiqatan ham qiziqarli: tog‘lar, sahrolar va orollar mavjud. Sinay tog‘lariga, Avliyo Yekaterina monastiriga borish mumkin. Aynan shu yerda Xudo Musoga o‘nta amrni in’om etgan deb ishoniladi. Biroq, diniy ahamiyatidan tashqari, bu joy 2 285 metr balandlikdan butun Sinay yarim orolining ajoyib manzarasi ochiladigan nuqta sifatida ham jozibalidir.
Yana bir variant — Misrning "Maldiv orollari": Ras-Mohammed qo‘riqxonasi, eng toza suvli va oppoq qumli joy. Suv ko‘tarilganda qo‘riqxonada joylashgan Oq orol butunlay suv ostida qoladi. Bu yerda suzish, dayving bilan shug‘ullanish yoki shunchaki o‘simlik va hayvonot dunyosini kuzatish mumkin. Shahardan 35 km uzoqlikda yana bir ajoyib joy — Rangli kanyon joylashgan. Bu 5 km uzunlikdagi daraning naqshinkor to‘lqinsimon qoyalari osmonga bo‘y cho‘zgan.
Bu yerga bahor oxirida, yoz oxiri va kuz boshida borgan ma’qul — suv harorati allaqachon yoqimli, quyosh esa qattiq qizdirmaydi.
Kurortning katta afzalligi shundaki, uni rus tilida so‘zlashuvchi sayyohlar allaqachon o‘zlariga manzil qilib olishgan, bu yerda arzon taksi va Uber xizmati mavjud, umuman olganda, hamma narsa tushunarli, mantiqiy va oddiy. Misr hukumati qulay va xavfsiz dam olishni ta’minlash uchun ko‘p ishlar qilmoqda, bu esa siyosiy vaziyat va chegaralar haqida ortiqcha tashvishlanmaslikka imkon beradi.
Pulni dollar shaklida olib kelib, joyida almashtirgan ma’qul — Misr funtining kursi keskin o‘zgarib turadi va bir vaqtning o‘zida butun summani almashtirish foydali bo‘lmasligi mumkin.
Istanbul: Turkiyaning Rimi, mushuklar va Bosfor
Istanbul shunday shaharki, uni yo darhol sevib qolasiz, yo umuman tushunmaysiz. Uchinchisining keragi yo‘q. Ammo agar siz uni sevib qolganlar safida bo‘lsangiz — bu muhabbat umrbod bo‘ladi.
Ko‘plab sayyohlar to‘g‘ridan-to‘g‘ri Turkiya kurortlariga borishni afzal ko‘rishsa-da, aslida Turkiya bilan tanishuvni uning asosiy marvaridi — Vizantiya va Usmonli imperiyasining qadimiy poytaxti, ikkinchi "boqiy" shahar — Istanbuldan boshlash maqsadga muvofiq. Bu yerda yilning istalgan faslida mashg‘ul bo‘lish uchun ko‘plab imkoniyatlar mavjud: muzeylar, masjidlar, bozorlar, saroylar, bog‘lar, sohilbo‘yi xiyobonlari, qahvaxonali ko‘chalar — har kuni yangicha reja tuzish mumkin.
Istanbulda joylashish uchun shaharning Yevropa qismini — Taksim hududi, Istiqlol ko‘chasi bo‘ylab, shuningdek Fotih, Kabatosh, Beshiktosh yoki Usmonbey hududlarini tanlagan ma’qul. Bu hududlarning barchasi metro bekatlari, tramvay yo‘nalishlari va parom to‘xtash joylariga yaqin joylashgan — bu juda muhim, chunki bu shaharda jamoat transportisiz hech qayerga borish imkonsiz. Jamoat transporti shaharda juda yaxshi rivojlangan va g‘oyat zarur. Uber, albatta, ishlaydi, ammo faqat aeroportdan mehmonxonagacha muammosiz yetib olish mumkin. Boshqa hollarda mahalliy taksi haydovchilari ko‘pincha ilovada narx ustida savdolashadilar, narxni oshirib yuboradilar va so‘nggi lahzada buyurtmani bekor qilishlari mumkin.
Shaharda nima bilan mashg‘ul bo‘lish mumkin? Albatta, sayr qilish, diqqatga sazovor joylarni tomosha qilish, apelsin sharbati ichish va son-sanoqsiz mushuklarni silash. Ular bu yerda haqiqatan ham juda ko‘p — do‘konlarda yashaydilar, paromlarda sayr qiladilar, metro turniketlarida uchraydilar, hatto konsertlar va moda ko‘rgazmalarida sahnaga chiqadilar. Bu yerda mushuklarga hurmat bilan munosabatda bo‘linadi: ovqatlantiriladi, g‘amxo‘rlik qilinadi, bezovta qilinmaydi. Agar siz itlarni ko‘proq yaxshi ko‘rsangiz — xavotirlanmang, ular ham ko‘p. Agar sizda allergiya bo‘lsa, hayvonlardan uzoqroq yurish yoki oldindan antigistamin dori-darmonlar g‘amlab qo‘yish tavsiya etiladi.
Sayrni Fotih tumanidan boshlash maqsadga muvofiq — bu yerda tarixiy ahamiyatga ega joylarning zichligi juda yuqori. Ayo-Sofiya, To‘pqopi saroyi, Bazilika sisternasi, Vizantiya ippodromi qoldiqlari va devorlari, qadimiy masjidlar — barchasi yaqin-atrofda joylashgan. Agar Istanbulga birinchi marta tashrif buyurayotgan bo‘lsangiz, Ayo-Sofiya ibodatxonasini albatta ko‘rishingiz kerak. Bu yil kirish narxi rekord darajada — 25 yevro (taxminan 343 000 so‘m).
Muzeylarda tejash uchun Museum Pass sotib olish foydali — u deyarli barcha asosiy diqqatga sazovor joylarga sezilarli chegirma beradi: Dolmabahche saroyi, Galata minorasi, Rumelihisar qal’asi, Avliyo Irina cherkovi va boshqa ko‘plab mashhur joylar.
Hatto muzeylar ishqibozi bo‘lmasangiz ham, Istanbulda shunchaki maqsadsiz sayr qilish va bundan zavq olish mumkin. Masalan, Ortako‘y tumani o‘zining qimmatbaho ko‘chmas mulklari va so‘nggi usmoniylar davri koshonalari bilan mashhur. Osiyo tomonidagi yam-yashil va shinam Uskudar tumaniga albatta tashrif buyuring. Bu yerda ko‘chalarga va tomlarga qarab, paxlava bilan choy ichish juda yoqimli. Karakoy‘da esa mahalliy tungi hayot, turli xil barlar va kafe-restoranlar mavjud. Shuningdek, u yerda katta bozor, do‘konlar va suvenir rastalarini ham topishingiz mumkin.
Agar baribir dengizga borgingiz kelsa, albatta Shahzoda orollariga (Adalar), ayniqsa ularning eng kattasi va uzoqrog‘i — Buyukadaga tashrif buyurishingiz kerak. Bu yerda bir paytlar Trotskiy yashagan, tepalikda esa qadimiy cherkov va sobiq boshpana hozirgacha saqlanib qolgan. Orolda avtomobilda yurish taqiqlangan — plyajlarga paromlarda, piyoda yoki kvadrosikllarda boriladi. Bu yerda har qanday didga mos plyajlar mavjud. Kichik tavsiya: kelishingiz bilanoq Viranbag plyajiga boradigan qayiqni qidirib toping. Bu orolning eng uzoq plyaji, ammo qo‘ltiqdan qo‘shni orol, qoyalar va dengizning ajoyib manzarasi ko‘rinadi. Bu yerda odam kam, bolalar deyarli yo‘q — muhit sokin va osoyishta. Oroldagi barcha plyajlar pulli: kirish narxi 300 liradan 750 liragacha (taxminan 49 ming so‘mdan 122 ming so‘mgacha). Plyajdan oxirgi qayiq soat 19:00 da, oroldan oxirgi parom esa soat 21:00 da jo‘nab ketadi.
Istanbulga yilning istalgan faslida borish mumkin, ammo bu yer ayniqsa yoz boshida va kuzda qulay — issiqlik pasayadi, namlik kamayadi va hatto uzoq piyoda sayrlar ham charchatmaydi.
Tbilisi va Batumi: gruzincha vayb
Agar Turkiya mushuklar mamlakati bo‘lsa, Gruziya butunlay va to‘liq itlarga tegishli. Bu, albatta, uning asosiy afzalligi emas, lekin shubhasiz top-5 ga kiradi. Gruziyaga tanish va tushunarli turmush tarzi hamda yorqin madaniyatni his qilish uchun borish kerak.
Tanishuvni mamlakatning poytaxti va asosiy sayyohlik markazi bo‘lgan Tbilisidan boshlagan ma’qul. Eng yaxshisi markazda joylashish: Ozodlik maydoni atrofida, Eski shaharda, Shota Rustaveli shoh ko‘chasi bo‘ylab, Yevropa maydonida yoki Quruq ko‘prik yaqinida. Bunday joylashuv piyoda sayr qilish, mehmonxonaga tez qaytish va yo‘lga ortiqcha kuch sarflamaslik imkonini beradi. Tbilisiga yilning istalgan faslida borish mumkin — bu yerda qish yumshoq, qorli syurprizlar kamdan-kam uchraydi. Ammo eng qulay vaqt — kech bahor va yoz oxiri, bu paytda shahar bo‘ylab sayr qilish, terrasalarda o‘tirish, odamlarni kuzatish va mahalliy vino ichish ayniqsa yoqimli bo‘ladi.
Tbilisida nima qilish kerak? Istanbuldagidek — sayr qilish. Ko‘p yurish, bir qadah vino ichish, xinkali yeyish va cheksiz rasmga olish bilan. Yo‘nalishni Yevropa maydonidan boshlang va Narikala qal’asi tomon yuring — kirish bepul, shahar manzarasi esa ajoyib. Keyin pastga tushib, ko‘cha musiqachisini tinglash, bir qadah vino ichish, Eski shahar bo‘ylab aylanish, qahvaxonalarga kirish, xinkali yeyish mumkin.
Agar shaharni yuqoridan ko‘rishni istasangiz, Mtatsmindaga ko‘tariling. Funikulyorning oraliq bekatida shoir Griboyedovning qabrini ziyorat qilish uchun tushishingiz, so‘ngra yo‘lni piyoda davom ettirishingiz mumkin. Tungi Tbilisi manzarasini tomosha qilgan holda tepalikda kechki ovqat tanovvul qilish deyarli majburiy hisoblanadi.
Alohida zavq beradigan joy — markazdagi oltingugurtli hammomlar. Xonani ijaraga olasiz, massaj olasiz, oyoqlaringizni issiq oltingugurtli suvda bug‘laysiz va sovuq basseynga sho‘ng‘iysiz. Huzur oddiy, ammo ta’siri bir necha kun davom etadi — ayniqsa uzoq sayrdan keyin.
Poytaxtdan tashqarida, Gruziyaning qadimiy poytaxti Msxetaga albatta tashrif buyurish lozim. Tog‘da daryolarning qo‘shilish joyi va Gruziyaning cho‘qintirish maskani ko‘rinadigan monastir joylashgan. Ibodatxonalarni ziyorat qiling, suvenirlar xarid qiling, ammo kiyinish qoidalariga rioya etishni unutmang (ibodatxonada qat’iy tartib) va xushmuomalalik bilan, lekin qat’iyatli tarzda ortiqcha gidlardan voz kechishga tayyor turing.
Garchi Tbilisi dengizga chiqish imkoniyatiga ega bo‘lmasa-da, eng yaqin sayrlar uchun yo‘lga vaqt sarflash kerak bo‘lsa-da, bu yerda zerikishning iloji yo‘q. Shahar allaqachon elektron musiqa va reyvlar ishqibozlari uchun ziyoratgohga aylangan va aytishlaricha, ko‘pchilik faqat shu maqsadda keladi. Ammo agar tanangiz allaqachon dengiz havosi va sho‘r tomchilarni qo‘msayotgan bo‘lsa, manzarani o‘zgartirib, Batumiga yo‘l olish vaqti keldi.
Batumi — syurprizlarsiz kurort, lekin uning go‘zalligi aynan shunda. Dengiz, bog‘lar, restoranlar — hamma narsa qo‘l ostingizda, dam olish bexavotir bo‘lishi va har qadamda hamyonga zarar yetkazmaslik uchun.
Turar joy tanlashda kayfiyatni hisobga olish kerak. Sukunat, yam-yashil tabiat va shovqinsiz, olomonsiz dengizni orzu qilasizmi? Unday bo‘lsa, Botanika bog‘iga yaqinroq yoki markazdan uzoqroq turar-joy hududlaridagi mehmonxonalarni ko‘rib chiqish maqsadga muvofiq. U yerda sokin plyajlar zanjiri boshlanadi, manzarali ko‘rinishlar va o‘zingizni kurort shovqinidan uzoqda his qilasiz. Ammo barlar, chiroqlar va uzluksiz ko‘ngilochar tadbirlar tinmaydigan markazda bo‘lishni istasangiz — qirg‘oqbo‘yi hududi va markaziy ko‘chalar aynan siz uchun mo‘ljallangan.
Bu yerda sayr qilish ham juda yoqimli: eski shahar, olchali likyor, baliq bozori, u yerda ovlagan balig‘ingizdan darhol suv ustidagi restoranda kechki ovqat tayyorlab berishadi. Bundan tashqari, shunchaki qirg‘oq bo‘ylab sayr qilish arziydi — Ali va Nino haykalidan boshlab, shahar ritmining o‘zgarishini kuzatib, eng uzoq plyajlargacha yetib borish kerak.
Tashrif buyurish uchun eng yaxshi vaqt — yoz fasli. Iyul, avgust va sentyabr oylari bu yerda haqiqatan ham iliq va quyoshli, ammo toliqtiruvchi emas. Yoqimli bonus: Batumi hali ham bizga yaqin hudud sifatida his qilinadi — bu yerda rus va ingliz tillarida bemalol gaplashish mumkin, hamma narsa bir vaqtning o‘zida tanish va yangiday tuyuladi.
Belarus: Minimal darajadagi Yevropa
Siz ta’til uchun ro‘yxatda ko‘rishni kutmagan mamlakat, lekin u shu yerda. Belarus. Yana bir sobiq sovet respublikasi deysizmi? Ehtimol. Ammo u hayratda qoldirishni ham biladi — ayniqsa, u haqida hamma narsani bilaman deb o‘ylaydiganlarni. Belarus uzoq vaqt Litva Buyuk Knyazligi, keyin Rech Pospolita, keyinchalik Rossiya imperiyasining bir qismi bo‘lgan. Va bularning barchasi o‘z izini qoldirgan: bu yerda madaniyatlar, uslublar, davrlar chatishib ketgan. Mamlakatning g‘arbiy qismida siz deyarli yevropacha muhitga duch kelasiz — faqat vizasiz va tanish sovet ohanglariga ega. Shunga qaramay, Belarus o‘zining me’moriy "yevropa pasyanslari"ni ishonch bilan namoyish etmoqda.
Sayohatni Minskdan boshlagan ma’qul. Shahar ritmiga singib ketish uchun bir-ikki kun aylanib yuring: ha, bu yerda ampir uslubi, keng prospektlar, vaqt sayqallagan stalin davri arxitekturasi bor. Biroq shinam bog‘lar, kichik xiyobonlar, turfa xil binolar fasadlari bilan bezalgan eski shahar ham mavjud. Minsk — rasmiy jiddiylik va qandaydir biroz seziluvchi uy iliqligining g‘alati uyg‘unligidir. So‘ng vokzalga yo‘l olib, safarga chiqing.
Grodno
Mamlakatning eng qadimiy shaharlaridan biri bo‘lib, tarixi 1005-yilga borib taqaladi, sobiq madaniy poytaxt va shunchaki go‘zal joy. Bu yerda Lenin tumanida, Neman daryosining o‘ng qirg‘og‘iga yaqin joyda joylashish qulay — barcha diqqatga sazovor joylar piyoda masofada bo‘ladi. Eng yaxshisi, may oyida tashrif buyuring: iliq, lekin dim emas, kechki shabada esa daryodan salqinlik olib keladi.
Shahar bilan tanishuvni Sovet ko‘chasidan boshlang — nomiga qaramay, u deyarli o‘rta asr ko‘rinishini saqlab qolgan: tosh yotqizilgan ko‘chalar, tor ko‘chalar, ratusha, savdogarlar uylari. Oldinga yuring va Fransisk Ksaveriy soboriga duch kelasiz. Uning ortida esa eski qal’a, Stefan Batoriyning sevimli qarorgohi joylashgan. Xuddi shu yerda — yangi qal’a bor, uning devorlarida Rech Pospolitaning bo‘linishi haqidagi hujjat imzolangan. XII asrga oid Kaloj cherkovi (YUNESKO ro‘yxatiga kiritilgan), XV asrga oid bernardinlar monastiri — bularning barchasi muzey emas, balki shaharning jonli nuqtalaridir.
Grodnoda kamida uch kun o‘tkazishni rejalashtiring — shoshilmay, o‘z ritmingizda sayr qilish uchun. Milliy taomlarni tatib ko‘ring, antikvar do‘konlarga kiring va ko‘chalarda belarus, rus va polyak tillarining aralashib ketganini tinglang.
Belovej pushchasi
Keyin bir necha kunga Belovej pushchasiga yo‘l olamiz. Milliy bog‘ Kamenuki qishlog‘i yaqinida, Grodno shahridan taxminan uch soatlik taksi yoki avtobus yo‘li masofasida joylashgan. Uning nomi xuddi "Jodugar" asaridagi qishloqqa tushib qolgandek eshitiladi — va bu yerda Plotvasiz ish bitmaydiganga o‘xshaydi.
Pushcha nafaqat Belarusning, balki butun Yevropaning eng qadimiy o‘rmonlaridan biridir. Bu yerda haqiqatan ham osonlikcha adashib qolishingiz mumkin. Sir emas: aynan shu chakalakzor orqali ko‘pincha Yevropaga noqonuniy o‘tishga urinishadi degan fikr yuradi — axir park Polsha va Belarus o‘rtasidagi chegara bilan bo‘lingan. 1992-yilda qo‘riqxona hududi YUNESKO merosi ro‘yxatiga kiritilgan. Pushchaning maydoni 160 ming gektar bo‘lib, deyarli to‘rtta Toshkentga teng keladi.
Pushcha yovvoyi hayvonlar va o‘simliklarni o‘rganadigan ilmiy obyekt bo‘lgani uchun, uning hududining katta qismi tashrif buyurish uchun yopiq. Ammo sayyohlar uchun bir nechta piyoda va velosiped yo‘nalishlari mavjud. Yo‘l-yo‘lakay vayron bo‘lgan xutorlar, qadimiy urochishelar, sirli chakalakzorlar, botqoqliklar va so‘qmoqlarni uchratish mumkin. Ba’zi joylarda baliq ovlash va ov qilishga (boshqarma ruxsati bilan), shuningdek, palatkalar o‘rnatishga ruxsat beriladi (bu ham kelishuv asosida — joylar cheklangan). Zo‘riqishdan xalos bo‘lish uchun "Pesnyari" guruhining "Belovejskaya pushcha" qo‘shig‘ini bor ovozda kuylab, chakalakzor bo‘ylab sayr qiling. Bu, aytgancha, ajoyib antistress. Agar bu qo‘shiqni bilmasangiz, sayohatdan oldin albatta tinglang.
Piyoda sayrdan tashqari, tabiat muzeyi, Qorbobo qarorgohi va Viskuli qo‘rg‘oniga tashrif buyurish mumkin — 1991-yilda Sovet Ittifoqini tugatish to‘g‘risidagi bitim aynan shu yerda imzolangan edi.
Nesvij
Dam olib, to‘yib nafas olgach, sayohatimizning so‘nggi manzili — Nesvij shahriga yo‘l olamiz. U yerga taksi yoki avtobusda borish mumkin, yo‘l to‘rt soatdan olti soatgacha davom etadi.
Nesvij norasmiy ravishda "muzey-shahar" deb ataladi. Eng ma’quli, to‘g‘ridan-to‘g‘ri shaharning asosiy diqqatga sazovor joyi — Nesvij qal’asida joylashgan "Palas" mehmonxonasida to‘xtashdir. Bu yerda yashash shunchaki qulaylik emas, balki haqiqiy tarixga sho‘ng‘ishdir. Qal’a shahar markazida joylashgan bo‘lib, undan barcha qiziqarli joylarga borish qulay.
Albatta, XVI asrda knyaz Radzivil Sirotka tomonidan italiyalik ustalar ishtirokida qurilgan qal’aning o‘zidan boshlaymiz. Qal’a orolda joylashgan bo‘lib, unda yuzlab xonalar, dabdabali zallar va ulkan saroy bog‘i mavjud. So‘ngra shahar ratusha binosiga va bozor maydoniga boring — bu yerda sayyohlik do‘konlariga kirib chiqish, mahalliy kafelarda taom tatib ko‘rish, keyin esa barokko uslubidagi Fara cherkoviga tashrif buyurish mumkin. Bu nafaqat ibodatxona, balki Radzivillar sulolasining dafn marosimi joyi hamdir — bu yerda oilaning 70 dan ortiq a’zosi dafn etilgan.
Ko‘chalarda sayr qiling, eski uylarni tomosha qiling va albatta mahalliy taomlarni tatib ko‘ring — bu yerda ular juda qiziqarli. Muzey-shaharda bir-ikki kun o‘tkazgach, Minskka qaytib, uyga uchib ketish mumkin.
Ozarbayjon: yiqildi, ko‘zini ochdi, neft
Yana bir unchalik odatiy bo‘lmagan, ammo shu sababli ham qiziqarli yo‘nalish — Ozarbayjon. Mamlakat "Brilliant qo‘l" filmi sahnasi bilan mashhur, ammo aslida Ozarbayjon turizmni rivojlantirishga jiddiy mablag‘ sarflamoqda — va uning taklif qiladigan narsalari ko‘p.
Shunday qilib, siz Kaspiy dengizi qirg‘og‘iga bormoqchi bo‘ldingiz. Nimaga tayyorgarlik ko‘rish kerak? Afzalliklari quyidagilar: Toshkentdan to‘g‘ridan-to‘g‘ri, qisqa va nisbatan arzon parvoz, yetib kelganingizda esa sizni MDHning eng go‘zal aeroportlaridan biri kutib oladi. Shaharga yetib borishga ko‘p vaqt ketmaydi — mana, Ozarbayjon durdonasi, qadimiy Bokuga ham yetib keldingiz.
Shaharning o‘zi juda qiziqarli — bu yerda qadimiy arxitektura va sharqona an’analar jahon arxitekturasi yulduzlari tomonidan loyihalashtirilgan zamonaviy osmono‘par binolar bilan uyg‘unlashib ketgan. Masalan, Haydar Aliyev markaziga tashrif buyuring. U Zaxa Hadid loyihasi asosida qurilgan. Bino 2012-yilda ochildi va unda birorta ham to‘g‘ri chiziq yo‘q. 2019-yilda u London dizayn muzeyining "Yil dizayni" mukofotiga sazovor bo‘ldi. Tashqi ko‘rinishidan tashqari, ichkarida Ozarbayjon va jahon san’ati to‘plamlariga ega muzey, shuningdek, Haydar Aliyevning hayoti va faoliyatiga bag‘ishlangan ko‘rgazma mavjud.
Go‘zallikni tomosha qilgach, eski shaharga yo‘l oling — Icheri Sheherga. Bu yerda tarkibi jihatidan turkcha nonushtaga o‘xshash an’anaviy ozarbayjon nonushtasini tatib ko‘ring: asosiy taom sifatida pomidor-chig‘irtma, shuningdek, pishloqlar, asal, sariyog‘, non va xushbo‘y choylar. Agar oldskulga moyil bo‘lsangiz, "Friends Central Perk" kafesiga tashrif buyuring. U "Do‘stlar" seriali asosida yaratilgan. Xuddi o‘sha divan, taniqli interyer va munosib taomnoma — bu joyni muhiti, xizmati va narxlari uchun maqtashadi.
Bokudagi xizmat ko‘rsatish darajasi chindan ham hayratlanarli: shahar jadal rivojlanmoqda va ba’zi jihatlari bilan allaqachon ikkinchi Dubaydek tuyuladi. Shu bilan birga, gastronomiya sohasi ham taraqqiy etmoqda — bu yerda har qanday didga mos kafe va restoranlar mavjud: eksperimental Osiyo oshxonasidan tortib Yevropa an’anaviy taomlarigacha.
Agar butun sayohatingizni Bokuda o‘tkazmoqchi bo‘lsangiz, Icheri Sheher bo‘ylab sayrdan boshlang. Qiz qal’asiga ko‘tarilib, Shirvonshohlar saroyiga yetib boring, tor ko‘chalarni kezib, asta-sekin zamonaviylikka qayting. Shaharda ko‘plab sovet davri binolari ham saqlanib qolgan, ular orasida Hukumat uyi alohida ajralib turadi.
Eski shahardan tashqari, dengiz bo‘yidagi Boku bulvarida sayr qiling, shaharni balandlikdan ko‘rish uchun funikulyorga chiqing, gilam muzeyiga tashrif buyuring. Shundan so‘ng plyajga ham borishingiz mumkin.
Boku shahar hududida odatda cho‘milishmaydi, ammo Ozarbayjonning eng sara plyajlari — Shixovo, Mardakyan, Zagulba atigi 30 daqiqalik yo‘l masofasida joylashgan. Kaspiy dengizining suvi dengiz suviga qaraganda iliqroq va teri uchun foydaliroq, shu bois cho‘milish mahalliy dam olish dasturining ajralmas qismidir.
Agar sizga suv kamlik qilayotgandek tuyulsa, Naftalan shahriga borib, neftda cho‘miling. Mahalliy neft 70 dan ortiq kasalliklarni davolashda qo‘llaniladi va oddiy neftdan farq qiladi — bu yerda butun boshli sanatoriylar faoliyat yuritadi.
Boku va Naftalandan tashqari, Ozarbayjon tarixiy qishloqlar va qadimiy shaharlarga boy. YUNESKOning madaniy meros ro‘yxatiga kiritilgan Buyuk Ipak yo‘lidagi Sheki shahrini albatta ko‘rish lozim. Shuningdek, qadimiy ibodatxonalarni ziyorat qilish mumkin, chunki islom dini qabul qilinishidan avval mamlakat hududida nasroniylik e’tiqodi hukmron bo‘lgan va ba’zi joylarda u o‘rta asrlargacha saqlanib qolgan.
Qaysi yo‘nalishni tanlashingizdan qat’i nazar, Ozarbayjon sizni hayratda qoldiradi. Bu yerga sayohat qilish qulay: parvozlar qisqa, narxlar barqaror — kuniga taxminan 15 dollar (190 000 so‘m) shaharda sayr qilish, tushlik va transport xarajatlariga yetarli bo‘ladi.
