Qanday qilib cho‘ntakni quritmasdan haqiqiy Bokuni ko‘rish mumkin? Shu yerlik kishilardan yo‘l-yo‘riqlar
Agar siz eng zo‘r donarni yeyishga va Boku hovlilarida adashib qolguncha aylanishga tayyor bo‘lsangiz, olg‘a.
Boku — faqatgina otkritkalarning silliq sirtida aks etgan shahar emas. U misli nafas olib turgan tirik jondir, uning tarovati Kaspiydan esuvchi namakob ta’mli shamolda, kamtarona novvoyxonadan taralayotgan pishiriq isi va ko‘hna hovlilar shovqinida yaqqol seziladi.
Sizga Bokuning sayyohlar qadami yetmagan, haqiqiy manzarasini ko‘rsatish uchun biz uchta bokulik xonimni yordamga chaqirdik. Tanishing: Dinara, Leyla va Gunel. Ular o‘z ona shahrini yo‘l ko‘rsatkichlar bo‘yicha emas, balki ta’mlar, tovushlar va ko‘zni yumib ham topib boradigan manzillariga ko‘ra bilishadi. Aynan ular aytgan pinhon manzillar va amalda zo‘r ishlaydigan tavsiyalar asosida biz ushbu o‘ziga xos yo‘l boshlovchini tuzdik. U Bokuni ularning mehr-muhabbatga to‘la, lekin mubolag‘adan holi nigohi ila ko‘rish imkonini beradi.
- Bokuda qayerga joylashish lozim?
- Ortiqcha xarajat qilmaslik va o‘zingizni erkin his etish: amalda bu qanday?
- Taomlar: o‘sha mashhur ko‘cha yeguliklaridan tortib ozarbayjoncha palovgacha
- «Icheri-shexer»dan tashqarida: manzillar va taassurotlar
- Suvenirlar: Bokuda paxlava o‘rniga yana nima olsa bo‘ladi?
- Odamlar va xavfsizlik: bir nechta yozilmagan qoidalar
Bokuda qayerga joylashish lozim?
Joylashish uchun Bokuning qaysi tumanini tanlash sizning qay yo‘sinda sayohat qilishingizga bog‘liq. Qizlarning uchovi ham eng yaxshi manzillar bo‘yicha hamfikr bo‘lishdi:
«28 May» va «Sohil» metrosi atrofi. Bu ayni markaz. Agar voqealar markazida, do‘konlar, tamaddixonalar va sohil bo‘yiga yaqin bo‘lishni istasangiz va shahar shovqinidan cho‘chimasangiz, shu manzilni tanlang.
«Nizomiy» metrosi atrofi. Har jihatdan eng maqbul manzil. Bu yer ham markaz, lekin bu yerda ko‘chalar sokin va tinchroq. Bu yerda vaqtni ajoyib o‘tkazsa bo‘ladigan joylar ko‘p va sayr uchun yoqimli muhit bor.
«Icheri-shexer» metrosi atrofi. Shundaygina Eski shaharning o‘zida yashashni istovchilar uchun eng mos joy. Birgina kamchiligi — markazdagi sayrdan keyin tepalikka piyoda chiqishga to‘g‘ri keladi.
Ortiqcha xarajat qilmaslik va o‘zingizni erkin his etish: amalda bu qanday?
Poytaxt bo‘lsa-da, Boku — hayot uchun qulay va anchagina oddiy shahar, faqat bir-ikki narsalarni bilish kerak bo‘ladi. Bu yerda manzilga tez va arzon borish mumkin, aloqa sifati yaxshi, pul almashtirishda ham muammo yo‘q.
Shaharda yurish uchun Boltyoki UberAZ taksi xizmati ilovasini yuklab oling — birinchisi, odatda, anchagina arzon. Lekin tirbandliklar bor: ba’zan jamoat transportidan foydalangan yaxshiroq. Metroda yoki avtobusda yurish bor-yo‘g‘i 50 gyapik (0,5 manat) bo‘ladi. Metroga kiraverishdagi avtomatda BakiKart’ni sotib olasiz yoki balansni onlayn to‘ldirish uchun m10 ilovasini yuklab olasiz.
Sayyoh uchun asosiy qoida: hech qachon aeroportda yoki ilovani yuklamasdan turib taksiga minmang — aniq «shilishadi». Aeroportdan yuradigan qulay avtobusda arzimagan pul bilan shahar markazi yetib olasiz.
Pul masalasiga kelsak, xalqaro kartalar juda ko‘p joylarda ishlaydi. Lekin hamyonda biroz naqd pul bo‘lsa zarar qilmaydi — bozor, kichik do‘konchalar yoki ko‘chada gul sotuvchilardan xarid uchun kerak bo‘ladi. Mablag‘ingizni dollarda olib yurganingiz yaxshi, ularni shaharning hamma yerida almashtirish mumkin. Barqaror internet uchun Nar, Bakcell yoki Azercell operatorlarning sim-kartasini sotib oling. Sim-kartani 28 Mall SM oldidagi bir nechta aloqa salonlaridan bemalol olish mumkin.
Taomlar: o‘sha mashhur ko‘cha yeguliklaridan tortib ozarbayjoncha palovgacha
Ozarbayjon oshxonasi — bu to‘kin-sochinlik, yorqin lazzat, yangi va barra yeguliklardan zavqlanish. Bu bozorlardagi ko‘katlar va ziravorlar ifori, mangal tutuni va birgina palovning o‘nlab usulda tayyorlanishi. Bokuda taom — shunchaki tanaga quvvat emas, balki muloqot vositasi va asosiy huzur manbai. Bu yerdagi qahvaxonalar bir finjon qahva ustidagi shirin suhbat, shirinliklar va sendvichlar tamaddisi uchun mo‘ljallangan, haqiqiy to‘yimli taom yeyish uchun esa bokuliklar sinalgan — jihozlar emas, taomning ta’mi asosiy mezon bo‘lgan «yemakxona»larga borishadi.
Nonushta, tushlik va kechki taom
Əriştə — kamchiqim va jaydari joy. Bu yerda mazali uy taomlari pishiriladi, qo‘shni stollarda otaxonlar o‘tirishadi, narxlari ham odamni quvontiradi.
Qaynana — Eski shaharda joylashgan mahalliy taomlar restorani va bu yerning o‘z mijozlari bor. Narxlar o‘rtamiyona, lekin kechki taom uchun oldindan joy band qilish lozim.
Cafecity — bu odatiy yeguliklarni cho‘ntakbop narxda taklif etuvchi, butun shahar bo‘ylab o‘z nuqtalariga ega tarmoq. Notanish yeguliklardan ehtiyot bo‘ladiganlar uchun yaxshi taklif.
Yana boshqa sinalgan joylar: qizlar, shuningdek, MariVanna, Araz yoki Xəzər kabi bokuliklarning sevimli joylarini ham tavsiya qilishdi.
Agar havo ochiq bo‘lsa, istalgan novvoyxonada go‘gal (ichiga xushbo‘y mag‘iz solingan qatlamali pishiriq) va qahva oling-da, bemalol sayr qiling. Yana yo‘l-yo‘lakay Еntree’da ham kruassan va qahva olishingiz mumkin – ular shahar markazida ko‘p uchraydi.
Palov va kabobdan boshqa yana nima yeyish mumkin?
Palov yeyilishi turgan gap. Biroq, Gunel aytganidek, mazali taomlar «shox-palov» bilan tugamaydi, albatta. Ozarbayjonda palovning o‘nlab turlari bor: masalan, guruchni alohida, yoniga esa — «gara» (qayla) solib berishadi. Gara, ya’ni qayla baliqdan, tovuq go‘shtidan, jigardan yong‘oqlar, olcha va ko‘kat solib pishirilgan bo‘ladi. Ammo quyidagi taomlarni albatta tatib qo‘rishingiz shart:
Kutab — yarim oy shaklidagi yupqalar. Ichidagi qiymasi har xil bo‘ladi, xohlaganingizni tanlaysiz.
Gyurza — chuchvaraning mahalliy turi, soch o‘rami shaklida tugilgan bo‘ladi.
Lavangi tovuq — ichiga yong‘oq mag‘izi va nordon qayla solib, butunligicha pishirilgan tovuq.
Sho‘rvalar — dyushbara (mitti chuchvarali sho‘rva), erishta (kesma ugrali sho‘rva), bo‘zbash yoki piti (no‘xаt solingan to‘yimli sho‘rva).
Mazasi og‘zingizda qoladigan ko‘cha yeguliklari
Donar – bu mahalliy oshxona ramzi. Leyla shunday maslahat berdi: eng arzon donarxonalarda tamaddi qilishga qo‘rqmang — haqiqiy unutilmas ta’mni o‘sha yerdan topasiz.
Eng zo‘r donar tayyorlanadigan ishonchli joylar: Molokan bog‘i markazidagi Seyidin Doneri (Seyyid donari), Avtosh Doner va Bir-Iki Doner. «Srtitfud» muxlislari uchun yana bir taklif:
- Shaurma #1’dan shaurma. Juda mashhur joy, albatta borib ko‘ring.
- Kartoshkali pirojkilar. Ularni Fransiya elchixonasi atrofidan izlaysiz. Faqat adjika ham olvoling, pirojkilarni botirib yeysiz. Mazza!
Qahva, sharob va bozorlar
Qahva ichish uchun United Coffee Beans, Zebra, Coffee Moffie yoki Botanist juda qulay. Umuman olganda, qizlarning aytishlaricha, shunchaki sayr qilib, qahvaxonani ham kayfiyatga ko‘ra tanlashingiz mumkin.
Bir qadah sharob ichish uchun esa Kefli, Room, Vintique yoki Fuzzy Coffee & Wine (shahar manzarasi ko‘rinadigan ayvoni bor), yaxna gazaklar va kokteyllar uchun mezze eng maqbul joy hisoblanadi.
Bozor aylanish uchun Yaşıl Bazar’ga borganingiz ma’qul. Haqiqiy milliy muhitni ko‘rmoqchi bo‘lsangiz «8-kilometr» bozoriga boring, qiziquvchilar uchun
yakshanba yoymasi ham bor, lekin u markazdan ancha uzoq va taksida borgan yaxshiroq.
«Icheri-shexer»dan tashqarida: manzillar va taassurotlar
Boku — shoshqaloqlikni yoqtirmaydigan shahar. Uning asl tarovati markaziy maydonlarda emas, kichik detallarda: neft savdosi gullagan davrlardan qolgan o‘ymakor ayvonli uylar, uzum so‘rilariga burkangan sokin ko‘chalar, osmono‘par binolar va o‘z hayot tarziga ega eski mahallalar tafovutida namoyon bo‘ladi.
Qizlar bir ovozdan ta’kidlashdi: Bokuni bilishning eng yaxshi yo‘li — xaritani bir chetga qo‘yib, qiziq tuyulgan tarafga qarab yurish va shunchaki sayr qilish kerak.
Albatta, Eski shaharni (Icheri-shexer) va mashhur Gulxan minoralarni ham ko‘rasiz. Lekin minoralarga juda yaqin borish shart emas — ular shunchaki zamonaviy inshootlar xolos. Tog‘oldi xiyoboni’dan, ayniqsa kunbotar paytda o‘sha minoralar va butun shaharga beqiyos manzara ochiladi. Eski shahar ruhini his etish uchun esa bu yerga saharda yoki tunga yaqin, sayyohlar oqimi bosilganda kelish lozim. Nard o‘ynab o‘tirgan oqsoqollar bilan suhbatlashing, hamma joyda hoziru nozir mushuklarni erkalab qo‘ying — shunda siz o‘zingizni mutlaqo boshqa muhitda ko‘rasiz. Yana eski hammomlar yonida choy iching, Shirvonshoxlar majmuasi bo‘ylab Murod qal’asi’gacha borib, muqarna peshtoqlarini tomosha qilish, yoki shunchaki dengizga qaragan zinalarda o‘tirib, to‘lqinlarni kuzatish mumkin.
Mashhur joylarni tomosha qilgach, Bokuning asl muhitiga sho‘ng‘ing. Sobiq «Sovetskiy» yoki «Kubinka» ko‘chalarida — baland-past qurilgan, hovlisi umumiy bo‘lgan va tez orada buziladigan mavzelarning omonat manzarasini ko‘ring. Zamonaviy qahvaxonalar eski jin ko‘chalarga tutashib ketgan «Nizomiy» metrosi atrofini kezing. Agar tinchlik va yashillikni xohlasangiz, yaqinda ta’mirlangan Botanika bog‘iga boring — shahar shovqinidan dam olish uchun ajoyib maskan. Xiyobonning yangi qismi, masalan, Daş salnamə’dagi galereya va muzeylarni tomosha qiling.
Eng go‘zal shafaqni Tog‘oldi xiyobonidan tashqari yana Bibi-Eybat mayog‘i’da ko‘rish mumkin, bu markazdan biroz yiroq, lekin borishga arziydi. Agar «instagrambop» surat olaman desangiz, Dinara bergan ana shu manzilga boring: Tagi Shahboziy ko‘chasi, 8. Peshtoqli yo‘lakdan o‘tsangiz, devorlari strit-art uslubida bo‘yab-chizilgan hovliga kirasiz.
Shahardan bir kunga qochib ketish istagi tug‘ilsa, Karamel tog‘lari’ga borib, belemnitlar tersangiz bo‘ladi. Doim biqirlab turadigan balchiqli vulqon’ga yoki o‘n minglab yil oldin qoyaga chizilgan rasmni ko‘rish uchun Gobo‘ston qo‘riqxonasi‘ga borish mumkin — bu insoniyat o‘tmishiga unutilmas sayohat bo‘ladi. Agar o‘sha tarafga borsangiz, yana boshqa yo‘nalishlarga qiziqib ko‘ring, masalan, Kichiktosh ham juda qiziqarli joy.
Suvenirlar: Bokuda paxlava o‘rniga yana nima olsa bo‘ladi?
O‘zingiz bilan faqat magnitli esdalik emas, ozarbayjon madaniyatining bir zarrasini olib ketmoqchi bo‘langiz, noodatiy narsalarga nazar soling. Kelagaylarni bir ko‘ring — gul bosilgan ushbu an’anaviy ipak ro‘mollar haqiqiy san’at asari. Yeyish mumkin bo‘lgan suvenir istasangiz, anordan qilingan o‘tkir ta’mli sharob yoki olcha solib yopilgan nordon lavash non oling.
Jomadonda ko‘p joy olmaydigan zo‘r sovg‘a — mahalliy Corabb brendining har xil rasmli paypoqlari. Mahalliy hunarmandlarning qo‘l mehnati bilan ishlangan noyob buyumlarni olish uchun esa Handicraft Baku yoki Stock in Stock out’ni oralaysiz.
Odamlar va xavfsizlik: bir nechta yozilmagan qoidalar
Boku — xavfsiz va mehmondo‘st shahar, jumladan, yolg‘iz sayohat qiluvchi qizlar uchun ham. Mahalliy aholi xushmuomala, ko‘chada politsiya xodimlari ko‘p. Shunday bo‘lsa-da, quyidagi bir nechta tavsiyalar bilan o‘zingizni yanada xavfsizroq his qilishingiz mumkin:
Markazdan chekka joylarda o‘zingizga e’tibor jalb qilmaslik uchun juda ochiq kiyinmang. Agar yoqimsiz vaziyatga duch kelsangiz, politsiya xodimiga murojaat qilishdan tortinmang — sizga albatta yordam berishadi.
Bozorlar va do‘konchalarda savdolash mumkin va lozim. Tabassum qilishni, sotuvchini maqtab qo‘yishni unutmagan holda, o‘zingiz istayotgan narxni taklif qiling. Agar u ko‘nmasa, indamasdan burilib ketavering — ko‘rasiz, sizni chaqirib, xuddi siz aytgan narxga rozi bo‘lishadi.
Mahalliy odamlarning ko‘nglini yumshatish uchun ozarbayjonchada bir nechta oddiy iboralarni bilsangiz, zarar qilmaydi. Oddiygina «Salam» (salom) va «Çox sağ olun» (tashakkur, sog‘ bo‘ling) degan so‘zlar juda kerak bo‘ladi. Bozorda esa «Neçəyədi?» (qancha turadi?) degan so‘z rosa qo‘l keladi.
Foto: Leyla Bunyad-zade, Evgeniya Pak.
