Samolyotda qanday uxlash mumkin: barcha holatlar uchun maslahatlar
Samolyotda uyqu shinam yotoqdagidan yomon bo‘lmasligi uchun maslahatlar beramiz. Xo‘p, deyarli shunday.
Samolyotda uxlash oson ish emas: dvigatellar shovqini, tor o‘rindiqlar, notanish qo‘shnilar va tushunarsiz tovushlar. Atrofdagi hamma narsa, ayniqsa parvoz uzoq davom etsa, dam olishingiz va uyquga ketishingizga ataylab xalaqit berayotgandek tuyuladi.
Ammo vaziyat umidsiz emas. Oddiy usullar va ozgina tayyorgarlik yordamida siz deyarli uydagidek uxlashingiz mumkin — naq samolyot bortida. Ushbu maqolada biz qulay joyni qanday tanlash, o‘zingiz bilan nimalarni olish va 10 000 metr balandlikda chindan ham uxlashga yordam beradigan foydali usullar haqida gaplashamiz.
Tungi parvozlar — sizning do‘stingiz
Samolyotda uxlashning eng tabiiy usuli — odatda uxlaydigan vaqtingizda uchish. Ichki soatingiz dam olish vaqti kelganini ko‘rsatadi, shuning uchun tungi, kechki yoki erta tonggi reyslar juda mos keladi.
Yana bir usul — uchishdan oldin biroz charchash. Sayr qilish, mashq qilish yoki shunchaki faol kun o‘tkazish noqulay o‘rindiqda ham uxlash imkoniyatini oshiradi.
Yaxshi tayyorgarlik — 80% muvaffaqiyat
Uyquga ketish uchun sizga dam olishga va atrofingizda qulaylik yaratishga yordam beradigan bir nechta narsa yetarli. Ularning ba’zilarini bortda olish mumkin, boshqalarini esa o‘zingiz bilan olgan ma’qul. Mana sizga ortiqcha bo‘lmaydigan yordamchilar ro‘yxati.
Quloq tiqinlari (quloqliklar)
Shovqinni bostirishning qadimiy va samarali usuli — ayniqsa, yoningizda zerikkan yoki bezovta bo‘lgan kichkintoy bo‘lsa. Silikonli quloqliklar eng mos keladi: ular odatda aviakompaniyalarning safar to‘plamlariga qo‘yiladigan g‘ovakli quloqliklarga qaraganda yumshoqroq va ishonchliroq.
Shovqinni so‘ndiruvchi quloqchinlar
Agar siz bunday quloqchinlarni bir marta sinab ko‘rgan bo‘lsangiz, oddiy quloqchinlarga qaytmaysiz. Ular tashqi tovushlarni tutib olib, shovqinni yo‘q qiluvchi "anti-tovush" hosil qiladi. Bu sehrli narsa emas, balki fizika qonuni — va u haqiqatan ham ishlaydi.
Telefon yoki pleyer
Oldindan tinchlantiruvchi musiqa, klassika yoki yomg‘ir tovushlaridan iborat pleylist tayyorlab qo‘ying. ASMR funksiyasini yoqishingiz mumkin: sekin ovozlar, shivirlash va shitirlash xavotirni kamaytirishga yordam beradi. Eng muhimi, hech narsa kayfiyatingizni buzmasligi uchun bildirishnomalarni o‘chirib qo‘ying.
Ko‘z niqobi
To‘liq qorong‘ilik miyaning uyqu gormoni — melatonin ishlab chiqarishini boshlashiga yordam beradi. Tanangizni aldash va parvoz paytida dam olish uchun niqob yoki hech bo‘lmaganda qoraytirilgan linzali ko‘zoynak taqing.
Pled va yostiq
Eng yaxshisi — o‘zingizniki. Shunda ulardan 300 marta yuvilgan kir emas, balki "uy" hidi keladi. Agar biror narsani unutgan bo‘lsangiz — ko‘plab aviakompaniyalar yostiq va adyol to‘plamini beradi yoki sotadi.
Suv idishi
Balandlikda havo namligi juda past bo‘ladi va tana tezda namlikni yo‘qotadi. Hatto yengil suvsizlanish ham uyquga xalaqit beradi, shuning uchun tekshiruvdan so‘ng suv idishini tayyorlab qo‘ying. Bort xodimlaridan ham so‘rashingiz mumkin, lekin uxlagingiz kelsa, hamma narsa qo‘l ostingizda bo‘lgani ma’qul.
Kitob yoki jurnal
Uyqudan oldin tinch o‘qish kishini xotirjam qiladi — qog‘oz kitob yoki hech bo‘lmaganda bort jurnalini oling. Agar neyrobiologiya leksiyalari ostida uxlash odatingiz bo‘lmasa, yo‘lga yengilroq narsa olib chiqing.
Qulay kiyim
Pijamada uchish shart emas, ammo yumshoq svitshot, keng shim va baland poshnali tufli o‘rniga paypoq kiyish — qulay parvoz kafolati. Haddan tashqari tor kiyim qon aylanishiga to‘sqinlik qiladi va noqulaylikni yanada kuchaytiradi.
Parvozdan oldingi yengil badantarbiya
Parvozdan oldin ozgina mashq qilish yoki tez yurish qon aylanishini yaxshilaydi va bo‘shashishga yordam beradi. Bu hatto noqulay o‘rindiqda ham uxlab qolish imkoniyatini oshiradi.
Har bir kishida shunday film yoki serial borki, unga qaragan zahoti beixtiyor mudray boshlaydi — garchi u aslida qiziqarli va sevimli bo‘lsa ham. Masalan, menda "Xobbit" bilan shunday holat yuz beradi. Tolkinni juda yaxshi ko‘rsam-da, "Uzuklar hukmdori"ni o‘nlab marta qayta tomosha qilgan bo‘lsam-da, "Xobbit"ning ikkinchi qismida 20-daqiqaga yetmasdan uxlab qolaman. Ochig‘ini aytsam, bu holatdan samolyotda tez-tez foydalanaman.
O‘ylab ko‘ring, sizda ham shunday "uyqu keltiruvchi" film yoki YouTube videosi bordir, unda boshlovchining ovozi tinchlantiruvchi ta’sir ko‘rsatadi. Uni oldindan yuklab oling va parvoz paytida tomosha qiling — bu uyqu dorisiga ajoyib alternativa.
Optimal joyni tanlang
Agar maqsadingiz uxlash bo‘lsa, joy tanlash hal qiluvchi ahamiyatga ega. Eng yaxshi variant — favqulodda chiqish eshigi yonidagi qatorlar: u yerda oyoqlar uchun joy kengroq. Shuningdek, salon o‘rtasidagi deraza yonidagi o‘rindiqlar ham mos keladi — hech kim sizni o‘tish uchun bezovta qilmaydi va siz devorga suyanishingiz mumkin.
Birinchi qatorda ehtiyotkor bo‘ling — u yerda haqiqatan ham joy ko‘proq, lekin ko‘pincha chaqaloqli yo‘lovchilarni aynan shu yerga o‘tqazishadi. Agar tinchlikdan umid qilsangiz — bu sizning tanlovingiz bo‘lmasligi mumkin.
Yo‘lak yonida o‘tirish ham doim qulay emas. Sizni qo‘shnilaringiz bezovta qilishi, buning ustiga oyoqlaringizni aravacha bosib ketishi mumkin. Agar shu joyga tushib qolsangiz, dam olayotganingizni bildiring: ustingizga pled yoping, orqangizni o‘giring va oyoqlaringizni oldingi o‘rindiq ostiga oling.
Eng noqulay joy — ikki notanish odam o‘rtasida. Ammo bunday vaziyatda ham shaxsiy makonni yaratish mumkin: yengil sharf yoki uyqu niqobi sizni ajratib turadi, quloqchinlar esa begona suhbatlarni to‘sadi.
O‘rindiq suyanchig‘ini orqaga yotqizing
Parvozda yarim yotgan holat — bu shunchaki odat emas, balki umurtqa pog‘onasiga tushadigan yukni kamaytirish usuli. O‘rindiqni orqaga tashlaganingizda, umurtqalararo disklar bo‘shashadi va tanangiz uyquga ketishi osonlashadi. Bu, ayniqsa, uzoq parvozlarda muhim.
Ammo, afsuski, hamma narsa doim ham rejadagidek kechmaydi. Agar orqangizda oyoqlari uzun yo‘lovchi bo‘lsa yoki orqaga suyanishingizga mutlaqo qarshi bo‘lsa, vaziyatga moslashishga to‘g‘ri keladi. Agar siz oxirgi qatorda o‘tirgan bo‘lsangiz va orqa umuman harakatlanmasa, qo‘shimcha tayanch ishlating: o‘ralgan pled, kurtka yoki bel uchun kichik yostiq. Bu belni qisman bo‘lsa-da yengillashtirishga yordam beradi.
Turli uyqu holatlarini sinab ko‘ring
Agar deraza yonida bo‘lsangiz, devorga suyanib, unga yostiq yoki o‘ralgan sharf qo‘yishingiz mumkin.
U-shaklidagi yostiq – haqiqiy topilma. Faqat uni odatdagidek emas, aksincha ishlating: o‘yiqni orqaga, do‘ng qismini esa iyak ostiga qo‘ying. Shunda bo‘yningiz mahkam turadi va boshingizning keskin silkinishidan uyg‘onib ketmaysiz.
Agar salonda bo‘sh o‘rinlar bo‘lsa, bort xodimidan bemalol boshqa joyga o‘tirishga ruxsat so‘rang. Ketma-ket ikkita o‘rindiq deyarli divanga o‘xshaydi va uxlab olish imkoniyati bir necha barobar oshadi.
Yana shuni unutmang: qo‘l yukini oyoqlar uchun tayanch sifatida ishlatish mumkin, tirsak suyanchiqlar esa qo‘llarni yanada qulay holatda ushlab turishga yordam beradi. Agar siz favqulodda chiqish eshigi oldida o‘tirgan bo‘lsangiz, sevining: oyoqlar uchun ko‘proq joy bo‘lsa, bunda qon aylanishi yaxshilanadi va charchoq kamayadi.
Parvozni yanada qulay qilishning eng oson va samarali usullaridan biri — poyabzalni yechish. Albatta, bir shart bilan: paypoqlar toza bo‘lishi kerak, shunda hech kim bunga e’tibor ham bermaydi.
Agar sizda mehmonxona shippaklari yoki sevimli uy shippaklaringiz bo‘lsa, ularni qo‘l yukiga soling. Ishoning, ular juda oz joyni egallaydi, lekin katta yengillik beradi. Krossovkalar, tuflilar, ayniqsa qishki poyabzallar bo‘shashishga xalaqit beradi: ularda barmoqlarni qimirlаtish qiyin, oyoqlar qisilgan bo‘ladi, holatni o‘zgartirish ham mushkul.
Bir yarim soatdan uzoqroq parvozda hech bo‘lmasa bir marta poyabzalingizni yechib ko‘ring — farqni his qilasiz. Sizga yoqadi.
Uyqudan oldin qanday ovqatlanish kerak
Uxlashni istasangiz, ayniqsa kechki ovqatdan so‘ng, kofe va choyni unuting. Kofeinning ozgina miqdori ham tanangizni bo‘shashtirmasligi mumkin. Yog‘li taomlar, spirtli ichimliklar, shirin gazli ichimliklar va haddan tashqari ko‘p ovqatlanishdan saqlaning. Bularning barchasi organizmga ortiqcha yuk bo‘ladi. Qanchalik sodda va xotirjam ovqatlansangiz, tanangiz dam olishga shunchalik oson o‘tadi.
Ko‘pchilik spirtli ichimliklar samolyotda uyquga ketish va to‘yib uxlashga yordam beradi deb o‘ylaydi, ammo aslida buning aksi. Ayniqsa, uchish erta bo‘lsa. Shaxsiy tajribamdan aytaman: parvozdan oldin yoki samolyot ichida ichish yaxshi fikr emas.
Tasavvur qiling: spirtli ichimlik ta’sir qildi, siz mudray boshladingiz, keyin salonda chiroqlar yondi, kimdir gaplasha boshladi, yoningizdan arava o‘tib ketdi — va shu bilan, uyqungiz butunlay qochdi. Natijada nafaqat dam olmaysiz, balki o‘zingizni yanada yomonroq his qilasiz. Bunga qo‘nishdan keyingi suvsizlanish va charchoqni qo‘shsangiz, yarim kuningiz bekor ketadi.
Yaxshisi, shunchaki bo‘shashishga harakat qiling: quloqchinlarni taqing, yoqimli musiqa yoki sevimli filmingizni qo‘ying va o‘zingizga tabiiy ravishda uxlash imkonini bering. Shunda bir-ikki qadah vino ichgandan ko‘ra o‘zingizni ancha yaxshi his qilasiz.
Uyqu dori ichish kerakmi?
Agar siz ilgari hech qachon uyqu dorisi ichmagan bo‘lsangiz, samolyot buni boshlash uchun mos joy emas. Organizmning reaksiyasi kutilmagan bo‘lishi mumkin: bosh og‘rig‘idan tortib xavotirga yoki aksincha, faqat xalaqit beradigan kuchli mudroqlikkacha. Agar bosim o‘zgarganda quloqlaringiz og‘risa, tinchlantiruvchi ta’sirga ega har qanday dori bu noqulaylikni yanada kuchaytirishi mumkin.
Ba’zida odamlar uyqu dori o‘rniga uyqu va uyg‘oqlik siklini boshqaradigan melatonin gormonini qabul qilishadi. U yumshoqroq ta’sir ko‘rsatib, tanani dam olishga moslashtiradi. Kimdir uyquchanlik kabi yon ta’siri bilan tanilgan antigistamin dorilarni (ayniqsa, eski avlod) tanlaydi. Ammo har qanday dorini faqat shifokor maslahati bilan qabul qilish lozim. Sog‘liq — tajriba o‘tkazadigan joy emas.
To‘yib uxlash uchun qancha vaqt kerak?
Ekonom klass o‘rindig‘ida to‘liq tungi uyqu — deyarli qahramonona vazifa. Lekin 90 daqiqa ham yaxshi natija. Uyquning bir sikli aynan shuncha davom etadi. Agar siz hech bo‘lmasa bitta shunday siklni uxlay olsangiz, tanangiz ozgina tiklanadi: yanada tetik va barqaror holatda uyg‘onasiz.
Uzoq parvozlarda imkon boricha ketma-ket 2-3 sikl uxlashga harakat qiling. Agar uxlab qolsangiz, o‘zingizni "samarasiz" deb ayblamang. Uyqu — eng yaxshi tiklanish usuli, ayniqsa balandlikda.
Bonus: xavfsizlik kamarini unutmang!
Asosiy hayotiy maslahatlardan biri — xavfsizlik kamarini taqish va uni ko‘rinadigan holatda qoldirish. Masalan, adyol ustidan. Agar u adyol ostida ko‘rinmasa, turbulentlikning dastlabki belgilarida bort xodimi sizni albatta uyg‘otadi, sizga esa bu kerak emas.
