Aviachiptalar nima uchun bunchalik qimmat
Va tejash uchun nimalarga e’tibor qaratish lozim.
Agar siz ushbu matnni o‘qiyotgan bo‘lsangiz, demak, arzon aviachiptalarni qayerdan qidirishni aniq bilasiz. Biroq, aviachiptalar umuman olganda nima uchun yetarlicha qimmat ekanligini har doim ham tushunish oson emas — axir gap faqat shaharlar orasidagi masofalarda emas.
Parvoz narxiga nimalar ta’sir qilishi va Aviasales.uz saytida siz doimo topishingiz mumkin bo‘lgan eng arzon takliflar qanday shakllanishi haqida so‘zlab beramiz.
Chipta narxlarini kim belgilaydi
Avvalo, narxni aviakompaniyaning o‘zi shakllantiradi — u odatda chipta narxining asosiy qismini tashkil etadigan tarifni belgilaydi. Soliqlar va yig‘imlar samolyot uchib ketadigan aeroportlarning valyuta kursi va tariflariga bog‘liq.
Agar siz chiptani agent orqali, masalan, boshqa saytdan sotib olsangiz, yakuniy narxni agentning o‘zi o‘z biznes modelidan kelib chiqib belgilaydi. Shu sababli ba’zida agentlardagi chiptalar to‘g‘ridan-to‘g‘ri aviakompaniyadagidan arzonroq bo‘ladi. Buning sababi shundaki, agent aviakompaniya yoki bronlash tizimlaridan komissiya olishi va shu hisobidan chegirmalar taklif qilishi mumkin.
Yana bir variant bor — agent aviakompaniyadan bir guruh o‘rinlarni oldindan ulgurji narxda sotib oladi, keyin esa ularni chakana sotadi. Charter reyslariga chipta sotish odatda shunday amalga oshiriladi.
Nimalar sizga bog‘liq
Ko‘pchilik aviachiptalar narxi iPhone yoki boshqa telefondan sotib olishingizga bog‘liq deb o‘ylaydi. Xayriyatki, aviakompaniyalar sizning moliyaviy ahvolingizni kuzatmaydi — narxlarni belgilashning butunlay boshqa sabablari bor.
Mavsum va yuqori talab
Sayohatingizni rejalashtirayotgan fasl narxni shakllantiruvchi omillardan biridir. Masalan, noyabrdan martgacha Tailandga sayohat qilish iyunga qaraganda qimmatroq bo‘ladi. Yoz — yomg‘irlar mavsumi bo‘lib, jalada tabiat go‘zalliklaridan zavqlanish ko‘pchilikka yaxshi g‘oya bo‘lib tuyulmaydi va sayyohlar oqimi kamayadi.
Chipta narxi doimo talab va taklifga bog‘liq. Aviakompaniyalar reysning to‘lishini kuzatib boradi va iloji boricha ko‘proq chiptalarni eng yuqori narxda sotishga intiladi. Doimiy narx o‘zgarishlarining sababi ham shunda.
Agar chiptalar tez sotila boshlasa — demak, ko‘proq daromad olish imkoniyati bor va narx oshadi. Savdo sust bo‘lsa, qiziqish uyg‘otish uchun narxni tushirishadi. Bundan tashqari, uchishga yaqin chiptalar deyarli har doim qimmatroq bo‘ladi: so‘nggi daqiqada kuta olmaydigan va to‘lashga tayyor bo‘lganlar uchadi.
Aviakompaniyaning vazifasi hammasini juda arzon sotmaslik va parvozdan oldin bo‘sh o‘rindiqlar bilan qolmaslik o‘rtasidagi muvozanatni topishdir. Shu sababli narx bir necha marta — oxirgi kungacha o‘zgarishi mumkin.
Erta rejalashtirish — arzonroq sotib olish
Sayohatdan bir necha oy oldin xarid qilingan chiptalar parvozdan bir necha kun oldin sotib olinganiga qaraganda arzonroq bo‘ladi. Bu xuddi konsertlardagi kabi — chiptalarni oldindan, hali hamyonbop paytda sotib olgan ma’qul. Shu bilan birga, chiroyli taymlaps suratga olish uchun deraza yonidagi joyni tanlash mumkin.
"Qaynoq chiptalar" qanday ishlaydi?
Bu katta chegirmali chiptalar bo‘lib, ular parvozdan bir necha kun oldin, aviakompaniya bo‘sh joylar ko‘p, vaqt esa oz qolganini anglagan paytda paydo bo‘ladi. Samolyotni yarim bo‘sh jo‘natgandan ko‘ra, ularni arzon sotish manfaatliroq.
Ko‘pincha bu talabni baholash qiyinroq bo‘lgan charter reyslar bilan yuz beradi. Ba’zida kompaniyalar kimdir oxirgi daqiqada sotib olishiga umid qilib, uzoq vaqt yuqori narxlarni saqlab turishadi, lekin bu umidlari oqlanmaydi va keyin narxlarni keskin tushiradilar. Ammo umuman olganda, bunday omad kamdan-kam uchraydi: odatda parvoz sanasiga qanchalik yaqinlashilsa, chipta narxi shunchalik qimmatlashadi.
Masofa har doim ham muammo emas
E’tibor berganmisiz, ba’zida qo‘shni mamlakatga chipta sotib olish mamlakatning narigi chekkasidagi shaharga chipta sotib olishdan arzonroq bo‘lishi mumkin? Bu u yoki bu yo‘nalishlarning mashhurligiga bog‘liq: mashhur sayyohlik shaharlariga turli aviakompaniyalarning ko‘proq samolyotlari uchadi, yuqori raqobat esa bir nechta variantdan tanlab olish va parvoz xarajatlarini tejash imkonini beradi.
Shahar yoki mamlakatga uchadigan samolyotlar soni qancha kam bo‘lsa, narx shuncha yuqori bo‘ladi.
“Boyqushlar” kamroq to‘laydi
Tungi reyslar sayohatchilar orasida eng sevimlisi emas. Ko‘pchilik odatiy uyqu tartibini o‘zgartirmaslikni afzal ko‘radi, shuning uchun ertalabgi va kunduzgi reyslar narxi qimmatroq. Agar tejashni istasangiz, kechki va tungi reyslarni tanlang.
Qulaylik darajasi
Samolyotdagi standart o‘rindiqlar hammaga bir xil. Ammo manzaradan zavqlanishni yoki oyoqlaringizni cho‘zishni istasangiz, deraza yonidagi yoki old tomonida qo‘shimcha joyli o‘rindiqlarni tanlang. Xuddi shu narsa qo‘shimcha yuk, o‘rindiqni yaxshilash yoki to‘g‘ridan-to‘g‘ri almashishsiz parvozga ham taalluqli.
Bu band faqat qo‘shimcha xizmatlarga emas, balki siz tanlagan aviakompaniyaga ham tegishli. Arzon aviakompaniyalar sayohatchilarga cheklangan imtiyozlar to‘plamini taklif qiladi, shuning uchun ularning chipta narxlari pastroq. Parvoz paytida ko‘proq qulaylik — qimmatroq chipta degani.
Lekin nima uchun turli sotuvchilarda narx har xil?
Agar parvoz murakkab, almashish bilan bo‘lsa, agentliklar tariflar va tashuvchilarni turlicha birlashtirishi mumkin. Kimdir arzonroq segmentlardan yo‘nalish tuzishga erishadi, kimdir esa yo‘q. Shuning uchun narxlar ham farqlanadi.
Sizga bog‘liq bo‘lmagan narsalar
Yuqorida sanab o‘tilgan shartlar to‘g‘ridan-to‘g‘ri sizning tanlovingizga bog‘liq. Biroq, chipta narxi asosan aviakompaniyalar, aeroportlar va iqtisodiy ko‘rsatkichlarning operatsion hamda boshqa xarajatlari tufayli shakllanadi.
Yoqilg‘i narxi — dunyodagi iqtisodiy vaziyat va neft narxiga bog‘liq.
Aeroport yig‘imlari — samolyotga texnik xizmat ko‘rsatish, xavfsizlikni ta’minlash, dispetcherlar va parvoz uchun mas’ul xodimlarning ishi uchun to‘lanadi.
Davlat soliqlari — aviakompaniyalar uchun belgilangan majburiy to‘lovlardir.
Aviakompaniyaning bazaviy tarifi — qo‘shimcha xizmatlar va to‘lovlarsiz chipta narxi. Bu samolyot modeli, parvoz masofasi va tashuvchining biznes modeliga bog‘liq bo‘ladi.
Dinamik narxlash — o‘rindiqlarni klasslarga (ekonom, biznes) ajratish va samolyot to‘lishiga qarab chiptalarni bosqichma-bosqich sotish.
Ulgurji xarid — sayyohlik agentliklari aviakompaniyadan o‘rindiqlar blokini sotib olib, ularni sayohat paketlariga kiritadi. Bu tashuvchini parvozni mustaqil ravishda reklama qilish va yo‘lovchilarni izlash zaruratidan xalos etadi.
Raqobat — aviakompaniyalar raqiblarning takliflarini yengish uchun narxlarni pasaytirishi yoki aksincha, faqat o‘zlari ma’lum yo‘nalishga chipta sotayotgan bo‘lsa, narxlarni oshirishi mumkin.
Bularning barchasini qanday hal qilish mumkin
Biz siz uchun tejamkorlikka yordam beradigan qisqa va lo‘nda chek-list tayyorladik.
- Parvozni oldindan rejalashtiring — chiptani qanchalik erta xarid qilsangiz, shunchalik arzon bo‘ladi.
- Unchalik ommabop bo‘lmagan sanalarni tanlang — bayramlar, festivallar va eng gavjum mavsumlardan qoching.
- Talabni kuzatib boring — agar chiptalar biror sababga ko‘ra tez sotila boshlasa, narxi oshadi.
- Yo‘nalishni tanlashda moslashuvchan bo‘ling — almashinuvli parvozlar to‘g‘ridan-to‘g‘ri parvozlarga qaraganda arzonroq bo‘lishi mumkin.
- Yo‘nalishni hisobga oling — qancha ko‘p aviakompaniya biror shaharga parvoz qilsa, narx shuncha past bo‘ladi.
- Qulaylik ortidan quvmang — qo‘shimcha yuk, o‘rindiq tanlash va qulay o‘rindiq yakuniy narxni oshiradi.
