Shveysariyada tug‘riq qancha turadi: homiladorlikning sakkizinchi oyida ko‘chib ketganimiz va ming dollarlik to‘lov cheki haqida
Tug‘riqxonani qanday tanlash, tug‘riq jarayoniga er kirishi mumkinmi va tug‘riqdan keyin nima bilan boqishadi?
Biz — Markaziy Osiyolik oila, olti yildan beri Shveysariyada yashaymiz. 2019-yilda to‘satdan bu yerga ko‘chib kelganmiz. O‘shanda jomadonimizda — yangi hayotga atalgan narsalarimiz, yurakda esa — «Qayerda tug‘aman?», «Samolyotda boshlanib qolsa-chi?», «Shifokorlar bilan qanday gaplashaman?», degan vahima bo‘lgan.
Albatta, qo‘rquv bor edi. Men bir oy ichida shifokor topishim, klinikada ro‘yxatdan o‘tishim va yangi uyimga joylashishim kerak edi. Baxtimga, Shveysariya tizimlari soat kabi aniq ishlaydi. Bizning ikki farzandimiz ham shu yerda tug‘ildi, endi men bu tizimlar qanday ishlashini, tug‘riq qanchaga tushishini, o‘g‘lingizga g‘alati ism qo‘yishga nima uchun ruxsat bermasliklarini yaxshi bilaman va haqida so‘zlab bera olaman.
Homiladorlik: xotirjamlik va sug‘urta
Birdan ko‘zga tashlanadigan asosiy jihat — Shveysariyada homiladorlikka juda xotirjam qarashadi. Sizni turli diagnozlar bilan qo‘rqitishmaydi, «har ehtimolga qarshi» qabilida xonama-xona sarson qilishmaydi. Mahalliy shifokorlar uchun homiladorlik oddiy tabiiy fiziologik jarayon.
Shifokor qabullari erkin muhitda o‘tgani uchun menga ruhan juda qulay bo‘ldi. Agar homiladorlik bir me’yorda kechsa, tug‘riqqacha 10-15 marta shifokor qabulida bo‘lasiz.
Shifokorni qanday topasiz?
Bu qiyin emas. Internetdan topib, email manziliga yozish yoki qo‘ng‘iroq qilish mumkin. Ko‘pchilik shifokorni do‘stlarining tavsiyasiga ko‘ra tanlashadi, — men ham shunday qildim. Asosiy qoida: bu haqda mamlakatga borishingizdan oldin, ko‘chib o‘tishni rejalashtirish paytidayoq bir qarorga kelib qo‘yish kerak.
Sug‘urta bo‘yicha muhim shart
Shveysariyada tibbiy xizmat pullik va qimmat. Rezidentlar uchun bazaviy sug‘urta (Grundversicherung) majburiy. U barcha shifokorlar ko‘rigi, tahlillar va tug‘riq jarayonini to‘liq qoplaydi. Usiz shifokor qabuliga yozilolmaysiz. Sayyohlar uchun bazaviy sug‘urta yopiq. Agar Shveysariyaga aynan tug‘ish uchun ko‘chib o‘tmoqchi bo‘lsangiz, maxsus tibbiy viza kerak bo‘ladi. Va uning to‘liq summasini to‘lashga ham tayyor turing — ko‘rsatilajak tibbiy xizmatning narxi osmonda bo‘lishi mumkin.
Bazaviy sug‘urta eng kerakli kichik ehtiyojlarni qoplaydi. Agar ko‘proq qulaylikni istasangiz (masalan, yuqori qulaylikdagi alohida palata yoki ginekologni tanlash), buning uchun ham qo‘shimcha to‘lov qilasiz.
Tug‘riqxonani tanlash
Tug‘riqxona masalasida mening alohida talablarim bo‘lmagan. Birinchi tug‘riq bo‘lgani uchun xayolimda faqat: «Eson-omon tug‘ib olsam bo‘ldi», degan o‘y bo‘lgan.
Shunchaki Google’ni ochdim, klinikalar saytlarini ko‘rib chiqdim, izohlarni o‘qidim va o‘zimga yoqqanini tanladim. Mening bolalarim See-Spital’da tug‘ilishgan. Tanishlarim esa Triemli klinikasini maqtashgan.
Tanlash imkoni keng: davlat gospitallari ham, xususiy klinikalar ham ko‘p. Hammasi sizdagi sug‘urta turi va hamyoningiz holatiga bog‘liq. Ammo tibbiyot darajasi hamma joyda birdek o‘ta yuqori bo‘lishi aniq.
Tug‘riq jarayoni: mehmonxonadagidek palata va «hammasi ichida» xizmati
Dard bilan tug‘riqxonaga kelganimda, meni bemordek emas, uzoq kutilgan hurmatli mehmondek kutib olishdi. Palata oldindan tayyorlab qo‘yilgan ekan. Ichkariga kirganda, kasalxonada ekaningni unutasan kishi: yumshoq yorug‘lik, shinam jihozlar mehmonxona xonasini eslatadi.
Bu yerda «tug‘ish qoidalarini» o‘rgatishmaydi. Hamshiraning ushbu so‘zlari yodimda qolgan: «Hech kim sening tanangni o‘zingchalik yaxshi bilmaydi, shunchaki uni eshit va sezgilaringga quloq sol». Bunday yondashuv odamga xotirjamlik baxsh etadi. Ikkala tug‘rig‘imda ham erim yonimda bo‘lgan — bu yerda bu oddiy hol, hech kim «voy tovba!» demaydi.
Tug‘riqdan keyingi xizmat
Odatda tug‘riqdan keyin ona-bolani klinikada 3-4 kunga olib qolishadi. Bu haqiqiy sanatoriy, desam ishonavering.
- Taomlar. Kuniga uch mahal xuddi restorandagi kabi menyu olib kelishadi. Ko‘nglingiz tusaganini tanlaysiz: go‘shtli taomlar, sho‘rvalar, shirinliklar, mevalar. Hammasi foydali, to‘yimli va juda mazali.
- Buyumlar. Tug‘riqxonaga hech narsa olib borish kerak emas (jiddiy aytyapman!). Palatada hamma narsa: onaga kerakli gigiyena vositalari (shampundan tortib maxsus kremlargacha), xalat, bola uchun esa — tagliklar, yo‘rgak matolari va kiyim-kechakkacha bor.
- Qulaylik. Shifokor va hamshiralar kuniga bir necha marta kirib xabar olishadi, lekin jonga tegar darajada emas. Agar nimadir kerak bo‘lsa — krovat yonidagi maxsus tugmani bossangiz bo‘ldi.
Patronaj: hamshira uyingizga keladi
Uyga ruxsat berilgach ham sizni chaqaloq bilan yolg‘iz tashlab qo‘yishmaydi. Shveysariyada patronaj tizimi yaxshi rivojlangan. Bir oy ichida uyingizga hebamme — maxsus doya keladi (taxminan 10-15 marta).
Bu g‘oyatda qulay: yangi tug‘ilgan chaqaloqni poliklinika olib borish, navbat kutish shart emas. Xebamma go‘dak vaznini o‘lchaydi, onaning tiklanishini kuzatadi, to‘g‘ri emizishni o‘rgatadi va yosh onaning hamma savollariga javob beradi.
Narx masalasi: biz to‘lamagan 128 mln so‘m tarixi
Endi eng qizig‘iga o‘tamiz. Xo‘sh, dunyodagi eng qimmat mamlakatda tug‘ish qanchaga tushadi? Albatta, yakuniy summa tug‘riq qanday kechganiga ham bog‘liq. Men anesteziya va asoratlarsiz, tabiiy tarzda tug‘dim. To‘lov cheki o‘rta hisobda 10 ming dollar yoki 128 mln so‘mga yaqin bo‘ldi.
Buning ichiga nimalar kiradi:
- Homiladorlik paytida shifokorning barcha ko‘riklari.
- Tug‘riqxonada bo‘lishi (tug‘riq jarayoni, palata, ovqatlanish, medikamentlar).
- Uyga ruxsat berilgandan keyingi xebamma xizmati.
Agar kesarcha kesish yoki epidural anesteziya usuli qo‘llansa, xizmat narxi oshadi. Lekin biz uchun chekda ko‘rsatilgan narx raqamligicha qoldi: bizning sug‘urtamiz barcha xarajatlarni to‘liq qopladi.
Fuqarolik va byurokratiya
Ko‘pchilikning o‘ylashicha, Shveysariyadagi tug‘riq — tug‘ilajak bolaga Yevropa pasporti naqd degani. Afsuski, bunday emas.
Fuqarolik
Shveysariyada «tug‘ilgan yer huquqi» ishlamaydi. Chet elliklarning bolalariga avtomatik tarzda fuqarolik berilmaydi. Hammaning orzusidagi qizil pasportga ega bo‘lish uchun bu mamlakatda o‘n yildan ortiq yashash, tilni bilish, qonunni buzmaslik va jamiyatga integratsiyalashgan bo‘lish kerak.
Ro‘yxatdan o‘tish va ism qo‘yish
Tug‘riqdan keyin mahalliy AXM bola ro‘yxatga olinishi uchun anketa jo‘natadi. Qiziqarlisi shuki, bu yerda bolalarga qanday ism qo‘yilishi nazorat ostida. Bola ismi haqoratomuz yoki g‘alati bo‘lmasligi kerak. Masalan, bizdan farzandlarimiz ismi nimani anglatishini tushuntirishni so‘rashgandi. Agar ma’murlar tanlangan ism kelajakda bolaga muammo tug‘dirishi mumkin deb hisoblashsa (masalan, tengdoshlari kuladi deb o‘ylashsa), uni ro‘yxatdan o‘tkazmasliklari mumkin.
Vatanda hujjat olish uchun
O‘z vatanimizda (biz uchun – Qozog‘istonda) tug‘ilganlik haqida guvohnoma olish uchun vaqt kerak bo‘ladi. Mahalliy hujjatlar nemis tiliga o‘girilgan, apostil qo‘yilgan, ota-ona pasporti va nikoh guvohnomasi tayyor bo‘lishi kerak.
Yakundagi natija
Men biron marta o‘z qarorimdan afsuslanmadim. Tug‘riq jarayoni — bu stress holat, bu paytda ayol kishiga g‘amxo‘rlik va xavfsizlik hissi juda kerak. Shveysariyada men bu narsalarni yetarlicha his qildim: erim bir soniya ham yonimdan jilmadi va qo‘limni ham qo‘yib yubormadi, tibbiy xizmatchilar ham har bir iltimosimni bekamu-ko‘st bajardilar.
Agar xorijda tug‘ishni reja qilgan bo‘lsangiz, sizga maslahatim: til o‘rganing (ingliz va nemis tilini bilmasangiz, ancha qiynalasiz) va sug‘urta shartlarini diqqat bilan o‘qing. Muhimi, hech narsadan qo‘rqmang!
