Tabiatga yaqinroq: Toshkentdagi smogdan qayerga qochish mumkin?
Tog‘lar, o‘rmonlar, “dacha”lar va yashil vohalar.
O‘zbekistonning yirik shaharlarida qish, afsuski, ko‘pincha zararli smog bilan birga kirib keladi. Havo sifati indeksi oshganda va nafas olish qiyinlashganda, bitta asosiy savol paydo bo‘ladi: shunchaki yo‘talishni to‘xtatish uchun qayerga qochish kerak? Yaxshiyamki, najot juda yaqin.
Mamlakatimizda tog‘ cho‘qqilaridan tortib yashil vohalargacha bo‘lgan ko‘plab noyob joylar mavjud — u yerlarga kechqurun yoki dam olish kunlari (hatto poytaxtning ichida ham) kuchlaringizni tiklab olish va to‘yib nafas olish uchun borishingiz mumkin. Bizning tavsiyalarimiz bilan tanishing va toza havodan nafas olish uchun ushbu lokatsiyalarga sayohat qiling.
Shahar ichida qayerga qochish mumkin?
Keling, zudlik bilan toza havodan nafas olish kerak bo‘lgan vaziyatda va uzoq safarga vaqti bo‘lmaganlar uchun mos keladigan variantlardan boshlaymiz. Toshkentda buning uchun muhitni almashtirish va shahar shovqinidan dam olish mumkin bo‘lgan bog‘lar mavjud.
Toshkent botanika bog‘i
Bu shaharning eng katta yashil zonasi va Toshkent ichidagi haqiqiy o‘rmon. Botanika bog’i hududi turli iqlim mintaqalariga bo‘lingan: Yevropa, Sharqiy Osiyo, Shimoliy Amerika florasi. Bu yerda daraxtlar shu darajada zich o‘sadiki, ular o‘zlarining mikroiqlimini yaratadi. Bu yerning havosi ko‘chaga qaraganda hamisha nam, salqin va sezilarli darajada toza.
Botanika bog’ida ekzotik o‘simliklardan iborat oranjereyaga tashrif buyurish, daraxt shoxlari ostidagi skameykada dam olish yoki uzun xiyobonlar bo‘ylab velosipedda sayr qilish mumkin.
Agar velosipedda sayr qilishga qaror qilsangiz, tezlikni oshirmaganingiz ma’qul: butalar yoki yo‘lakdagi burilishlar tufayli kutilmaganda bolalar yugurib chiqishi mumkin.
Kirish: kattalar uchun 15 ming, maktab o‘quvchilari uchun 10 ming.
G‘afur G‘ulom bog‘i (sobiq Mirzo Ulug‘bek bog’i)
Shaharning eng qadimgi va eng katta bog’laridan biri. Keng ko‘lamli rekonstruksiyadan so‘ng bog‘ yangilangan bo’lsa-da, o‘zining asosiy boyligi — asriy chinor va emanlarni saqlab qoldi. Ularning yoyilgan tojlari quyosh va shahar changidan ishonchli himoya qiladigan zich soyali gumbazni yuzaga keltiradi.
Bog‘da zamonaviy attraksionli zona ochilgan bo‘lib, bu yerda yolg‘iz sayr qilish uchun sokin xiyobonlarni topish oson. Bog‘ning yuragi — ikki qismga bo‘lingan katta ko‘l. Qayiq yoki katamaranni ijaraga olib, salqin va yashil orolchalar manzarasidan zavqlanib, suvda shoshilmay suzish mumkin.
Kirish: bepul.
Zahiriddin Muhammad Bobur nomidagi markaziy ekobog‘
Ushbu zamonaviy makon haqida uning nomini o‘zi gapiradi. Bu yerda asosiy tamoyil — ekologik tozalik va sog‘lom turmush tarzi. Sizning o‘pkangiz uchun bu haqiqiy sovg‘a: bog’ ichida dvigatelli har qanday transportga to‘liq taqiq mavjud (130 sm dan yuqori bo‘lgan velosipedlar ham taqiqlangan), shuning uchun bu yer tinch va havosi toza. Hududda professional yugurish yo‘laklari, shuningdek, vorkaut, badminton, jamoaviy o‘yinlar va yoga zonalari mavjud.
Kirish: bepul.
Yapon bog‘i
Megapolisning qoq markazida joylashgan chinakam osoyishtalik va mushohada vohasi. Bog‘ an’anaviy yapon uslubiga qat’iy rioya qilgan holda yaratilgan: baland-past so‘qmoqlar, yog‘och ko‘priklar, toshlar bog‘i va xushmanzara ko‘l to‘liq uyg‘unlik hissini beradi. Bu yerga faol o‘yin-kulgi uchun emas (bu yerda shovqinli attraksionlar yo‘q), balki sekinlashish uchun kelishadi. Hovuzda o‘rdak va oqqushlarni boqish uchun ideal joy.
Kirish: 40 ming so‘m.
Do‘stlik bog’i
Keng xiyobonlar va qalin daraxtlar ekilgan sokin bog’. Hudud zich daraxtlar massivi bilan ko‘cha shovqinidan yaxshi himoyalangan, shuning uchun bu yerda sokinlikda sayr qilish yoki o’rindiqda o’tirib dam olish, tirbandlikdan uzoqda toza havodan bahramand bo‘lish yoqimli. Bog‘da mini ibodatxonalar va ko‘priklardan iborat koreys majmuasi ham mavjud.
Kirish: bepul.
Qanday qilib ikki soatda tog‘da bo‘lish haqida
Uzoq tayyorgarlik va parvozlarsiz muhitingizni o‘zgartirishini xohlasangiz, Toshkent atrofidagi tog‘lar eng qulay tanlovdir. Bir-ikki soat ichida qarag‘aylar, suv omborlari va tog‘ so‘qmoqlari orasida bo‘lish mumkin.
«Bochka» va «Piramidalar» dam olish zonasi
Chorvoq suv ombori bo‘yidagi bu joy toshkentliklarning qadrdon maskaniga aylanganiga ancha bo‘ldi. Ushbu lokatsiya ikkita muhim hududga bo‘linadi:
«Bochka» — bu yil bo‘yi hayot qaynaydigan mashhur manzilgohdir. Bu yerga ataylab mashhur “Bochka mastavasi”ni va shashlik yeyish uchun kelishadi. Trassa bo‘ylab bir qator choyxona va restoranlar saf tortgan. Yaqin atrofda rang-barang tog‘ bozorchasi ishlab turibdi. Bu tabiiy mahsulotlarni xarid qilish uchun eng yaxshi joy: bu yerda o‘nlab turdagi uy quruti (murchli, rayhonli, dudlangan), shirin pastila, tog‘ asali, shifobaxsh o‘tlar va yong‘oqlar sotiladi.
«Piramidalar» (Chorvoq Oromgohi): Trassadan sal nariroqda mehmonxona qad ko‘tarib turibdi, uning uchta korpusi shaklan piramidaga o‘xshaydi. Bu rivojlangan infratuzilmaga ega mashhur dam olish maskani. Sayr qilish joylari, barlar, bouling va basseynlar mavjud. Mehmonxonadan Chorvoq suv ombori va atrofdagi tog‘larning ajoyib panoramik manzaralari. Qishda qor yog‘ganda, manzara shunchaki ertaknamo bo‘lib qoladi. Mehmonxonada bir kecha tunash uchun taxminan 800 ming — 1,5 million so‘m sarflanadi. Ha, qimmat, lekin bu pulni siz qulaylik va derazadan ochiladigan manzara uchun to‘laysiz.
Qanday yetib borish mumkin: xalqona usul — «Buyuk Ipak Yo‘li» metro bekati yaqinidagi «pyatak»da taksi tutish. Mashina «Bochka» yoki «Piramidalar»gacha 100-150 ming so‘mga olib boradi. Yana qanday usullar bor?
Bo‘ritog bodomzorlari
Bo‘ritog cho‘qqisi
O‘sha panoramali hojatxona
Xayking va tabiat qo‘yniga chiqishni yaxshi ko‘radiganlar uchun yaxshi variant. Lokatsiya o‘rik va bodomzorlar bilan mashhur — bahorda bu yer ayniqsa go‘zal, ammo toza tog‘ havosi yilning istalgan faslida seziladi. Odatda e’tiborni tortadigan nuqtalar orasida Sharof Rashidovning eski dala hovlisi bo‘lib, u ko‘pincha sayr qilish va suratga tushish uchun tanlanadi. Bu yerda “panoramali hojatxona” deb ataladigan joy ham bor — bu tog‘larga qarshisidagi tayanchga o‘rnatilgan kichik ko‘cha hojatxonasi. Balandlikni zabt etmoqchi bo‘lganlar uchun esa Bo‘ritog‘ cho‘qqisiga (1295 metr) oson marshrut bor.
Qanday borish mumkin: eng arzon variant — Toshkentdan G‘azalkentgacha boradigan yo‘lovchi mashinasida borish. Taksi odatda 50-70 ming so‘m, marshrutka yoki gazel — 15-20 ming so‘m turadi. G‘azalkentdan Ekopostgacha mahalliy taksiga o‘tirasiz yoki 6 km uzoq piyoda yurishga tayyor bo‘lsangiz, piyoda borasiz.
So‘qoq
Bu shovqinli chang‘i trassalaridan chetroqda joylashgan tinch va sokin joy. So’qoq qalin qarag‘ay o‘rmoni, yumshoq iqlimi va musaffo havosi bilan mashhur — bu o‘pkangiz uchun haqiqiy topilma. Bu oilaviy xotirjam dam olish va yolg‘izlikka muhtoj bo‘lganlar uchun ideal yo‘nalish: bu yerda qarag‘aylar va sokinlik orasida uzoq piyoda sayr qilish odat tusiga kirgan.
So’qoq o‘zining bahorgi o‘tlar solingan afsonaviy “ko’k” somsasi bilan mashhur, ammo qishda uni topishingiz dargumon. Xafa bo‘lmang, mahalliy kafelarda yil bo‘yi ajoyib shashliklar va qaynoq mastava, shuningdek, moshkichri tayyorlanadi. O‘rmonda sayr qilgandan so‘ng, bu isinishning eng oson va mazali usuli.
Qanday borish mumkin: «Mashinasozlar» metrosidan Parkentgacha 221-raqamli avtobusda (8 ming so‘m), u yerdan Taksi orqali So‘qoqqacha (kishi boshiga 20-30 ming so‘m). O‘rmon hududiga kirish 20 600 so‘m.
Amirsoy
Ehtimol, mamlakatdagi eng zamonaviy va texnologik kurortdir. Bu yerda sizni Yevropa darajasidagi infratuzilma kutmoqda: tezyurar osma yo‘llar va mukammal tayyorlangan trassalar. Yashash uchun shalle, apartamentlar va mehmonxona mavjud — bu maksimal qulaylik, faol dam olish va yuqori xizmat ko‘rsatishni qadrlaydiganlar uchun ajoyib variant. Tayyor turing, bu yerda narxlar ham eng yuqori darajada. Mavsumda bir kunlik ski-pass narxi 400-500 ming so‘m atrofida, tunash narxi esa 3 mln so‘mdan boshlanadi.
Qanday borish mumkin: Toshkentdan bir tomonga taksi 150-250 ming so‘mga tushadi. Mashinani “Buyuk Ipak Yo‘li” metrosi oldidagi «pyatak»dan topish yoki shunchaki Yandex.Taksi orqali buyurtma berish mumkin. Qishda tog‘ yo‘llari sirpanchiq bo‘ladi. Agar shaxsiy mashinangizda borayotgan bo‘lsangiz, albatta, yaxshi qishki rezinaga ega ekanligingizga ishonch hosil qiling.
Chimyon
Chimyon — tog‘da dam olish uchun klassik makon, bu yer sovet davridan beri ma’lum. Lokatsiya Ugom-Chotqol milliy bog‘i hududida joylashgan. Bu yerga oila a’zolaringiz bilan borish qulay: kresloli dor yo‘lida sayr qilishingiz yoki Paltau sharsharasiga sayr qilishingiz mumkin. So‘qmoq Obi-Rahmat qishlog‘i yaqinidan boshlanadi va maxsus tayyorgarliksiz bir kunlik sayr uchun mos keladi.
Tog‘larda turar-joylarning katta tanlovi mavjud — oddiy uylardan tortib xususiy villalargacha. Uy-joy narxlari diapazoni keng, ammo mavsumda yaxshi variantlar arzon bo‘lmasligiga tayyor turing. Xususiy dala hovli yoki mehmonlar turadigan uydagi xonani ijaraga olish uyning sharoiti va maydoniga qarab kuniga 1,5 mln so‘mdan 5 mln so‘mgacha turadi.
Qanday yetib borish mumkin: marshrut Amirsoy va Chorvoqdagi kabi: G‘azalkentdan o‘tib, suv ombori va “Piramidalar”ni aylanib o‘tib, tog‘larga ko‘tarilasiz. Toshkentdan sayohat narxi 300 ming so‘mdan boshlanadi.
Ushbu to‘plamdagi eng tejamkor variant. «Salar» bekatidan G‘azalkent bekatigacha shahardan tashqariga chiqadigan elektrichkaga o‘tirish kerak (yo‘l haqi 10 ming so‘mdan boshlanadi). G‘azalkentda mahalliy taksiga o‘tirasiz, u esa suzni 70-100 ming so‘m evaziga to‘g‘ri Chimyonga olib boradi.
Tog‘dagi dala hovli ijarasi
Agar ortiqcha xarajatlarsiz shahar tashqarisiga chiqishni istasangiz, tog‘oldi hududlarida dala hovli ijarasini ko‘rib chiqishingiz mumkin. Takliflarni Xo‘jakent, Bog‘iston, shuningdek, So’qoq va Chimyonga tutash hududlardan izlang. Qishda dala hovli ijarasi narxlari yozga qaraganda ancha past, ayniqsa, agar ko’pchilik tomonidan odam soniga moslab dala hovli ijaraga olinsa, kuniga 1,6 – 6,2 mln so‘mga topish mumkin.
Bundan tashqari, bu do‘stlaringiz yoki oilangiz bilan birgalikda osh va shashlik tayyorlash uchun ajoyib imkoniyatdir. Dachani qidirishda tasdiqlangan manbalardan foydalanish yaxshiroq — masalan, ishonchli maklerga murojaat qilish yoki dachabor akkaunti orqali variantlarni izlash. Yana bir layfxak — manzilga borib, mahalliy aholidan so‘rash. Ko‘pincha ular qaysi “dacha”lar ijaraga berilayotganini bilishadi va darhol egalarining kontaktlarini berishlari mumkin. Bronlashda uy isitilishi va unda issiq suv bor-yo‘qligini aniqlashni unutmang, shunda dam olish qulay bo‘ladi.
Shahardan uzoqroqda
Agar davomiy sayohatga tayyor bo‘lsangiz, Jizzax va Farg‘ona vodiysiga e’tibor qaratishni maslahat beramiz.
Zomin
Zomin — Jizzax viloyatining eng mashhur tabiiy lokatsiyalaridan biri bo‘lib, tog‘-archa qo‘riqxonasi, ignabargli o‘rmonlar va tog‘lar bilan mashhur. Bu yerdagi havo fitonsidlar bilan to‘yingan bo‘lib, nafas olish tizimi uchun foydali hisoblanadi. Zominda turli davolanish dasturlarini taklif etishadi, Suffa platosi esa sayrlar va tog‘larga ochiladigan panoramali manzaralar uchun tanlanadi. Sanatoriylar, dam olish zonalari va pansionatlarda to‘xtash mumkin. Bu yerda turish oziq-ovqat va davolanish xarajatlari bilan birgalikda har bir kishi uchun kuniga taxminan 400 ming so‘mdan 1,2 million so‘mgacha tushadi.
Qanday yetib borish mumkin: Toshkent avtovokzalidan avtobusda 50 ming so‘mga yoki bir kishi uchun 100-150 ming so‘mga taksi yollash mumkin.
Kosonsoy
Namangan viloyatining hali sayyohlar oqimi to‘planmagan xushmanzara tumani. Bu yerda turizm endi rivojlanmoqda, shuning uchun narxlar juda demokratik: mehmonlar uchun uylarni bir kishi uchun 150-300 ming so‘mga topish mumkin. Atrofda tog‘ daralari bo‘ylab sayr qilish va Kosonsoy suv omborigacha borish mumkin. Shaharning o‘zida ko‘plab yirik diniy inshootlar mavjud, ammo ko‘pincha Mahdumi A’zam bog‘idagi majmua ajralib turadi. Hozir u yerda muzey faoliyat ko‘rsatmoqda, binoning o‘zi esa o‘sha plitkalar va o‘ymakorlik ishlari bilan birga saqlanib qolgan.
Nafaqat mehmonlar uchun mo’ljallangan uylarda, balki kichik dam olish bazalari yoki sanatoriylarda ham to‘xtash mumkin. Masalan, «Kosonsoy», «Chortoq», «Yangiqo‘rg‘on» sanatoriyalari o‘zining mineral suvlari va toza tog‘ havosi bilan mashhur.
Qanday borish mumkin: poyezd yoki taksida, birinchisi taxminan 150 ming so‘m turadi, taksi esa Namangangacha taxminan 200 ming so‘m, u yerdan shaharlararo taksi yoki avtobusni ijaraga olish mumkin.
Shohimardon
Shohimardon — eksklav, ya’ni O‘zbekistonning suveren hududi (Farg‘ona viloyatiga tegishli) bo‘lib, har tomondan to‘liq Qirg‘iziston yerlari bilan o‘ralgan. Hudud juda xushmanzara bo‘lib, Oloy tizmasining chuqur darasida, Oqsuv va Ko‘ksuv tog‘ daryolari qo‘shiladigan joyda, 1 550 metr balandlikda joylashgan. O‘lkaning asosiy durdonasi tog‘larning yuqorisida joylashgan afsonaviy moviy Qurbonko‘l ko‘lidir. Undagi suv yorug‘likka qarab o‘zgarib turadigan ajoyib feruza rangga ega. Unga yetib borish — alohida sarguzasht: manzaralardan zavqlanib, piyoda ko‘tarilish yoki dor yo‘lidan foydalanish mumkin.
Bu yerda faqatgina xususiy gest-xauslarda (mehmonlar uchun mo’ljallangan uylar) yashash mumkin, bir kecha uchun kishi boshiga 100 ming so‘mdan 250 ming so‘mgacha tushadi. Yo‘ldan xarajatlaridan tashqari, taksi haqi, chegarada kutish vaqti va yo‘lda ovqatlanish uchun ham darhol pul va vaqt ajratib qo‘ygan ma’qul.
Qanday yetib borish mumkin: taksida yoki poyezdda. Birinchi holatda Qamchiq dovoni orqali Farg‘ona yoki Marg‘ilonga borish uchun taxminan 5-6 soat vaqt ketadi. Qishda ehtiyot bo‘ling — dovon xavfli joy, chunki bu hududda doimo sel va qor ko‘chkisi xavfi bor deb hisoblanadi, shuning uchun yo‘lning ochiq yoki yopiqligini oldindan tekshirgan ma’qul. Taxminiy narxi — (voydod!) 300-400 ming so‘m.
Poyezd qulay va ishonchli usul. Reyslar Toshkentdan (Shimoliy vokzal) Marg‘ilon, Qo‘qon yoki Oltiariqqa qatnaydi. Marg‘ilon, Qo‘qon yoki Farg‘onaga kelganingizdan so‘ng mahalliy taksi yoki miniven bilan Shohimardonga borishingiz kerak.
Yo‘nalish O‘zbekiston nazorat-o‘tkazish punkti orqali o‘tadi, shuning uchun ID-karta va har ehtimolga qarshi xorijga chiqish pasportini oling. Keyin yo‘l qisqa vaqt davomida Qirg‘iziston hududidan o‘tadi, shundan so‘ng siz yana O‘zbekistonga — Shohimardonga kirasiz. Taksi odatda 150 mingdan 300 ming so‘mgacha turadi.
