Pekinda qayerni tomosha qilish kerak: ikki kunlik dastur va diqqatga sazovor joylar
Taqiqlangan shahar, gastronomik sarguzashtlar va zamonaviy Pekin.
Pekin — bu ulkan megapolis bo‘lib, unda futuristik osmono‘par binolar va art-mavzelar qadimiy ibodatxonalar va qirollik saroylari bilan yonma-yon joylashgan. Bu yerda eski xutonglar (odamlar yashaydigan mavzelar) orasida adashib qolish, o‘nlab choy navlarini farqlash va gavjum chorrahada yo‘ldan o‘tayotib, shu yerda va shu zumda ichki xotirjamlikka erishishni o‘rganish mumkin. Pekinga sayohat — nafaqat Xitoy hayotiga, balki butun olamga o‘zgacha qarashni paydo qiluvchi tajriba ham.
Eng asosiysi — O‘zbekiston fuqarolariga bu sayohat uchun endi viza kerak emas. 2025-yil 1-iyundan boshlab vizasiz rejim kuchga kirdi: endi Xitoyda 30 kungacha bemalol yurish mumkin. Biz Pekin bo‘ylab ikki kunda qayerlarga borish va nimalarni ko‘rish qiziqarli bo‘lishi haqida aytib beramiz.
Pekinning eng diqqatga sazovor joylari
Mana sizga eng asosiy joylar ro‘yxati. Hatto bir kungina vaqtingiz bo‘lsa ham, ulardan bir nechtasini ko‘rishga ulgurasiz.
Taqiqlangan shahar (Gugun)
Pekinda ko‘rishga arziydigan eng mashhur joy bo‘lsa shu kerak. Gugun – dunyodagi eng katta qasr bo‘lib, u Min va Sin sulolalarining qariyb 24 ta imperatoriga qarorgoh sifati xizmat qilgan. U deyarli 500 yil davomida oddiy odamlar uchun yopib qo‘yilgan, hozir esa unda imperatorlar xazinalaridan iborat ulkan muzey joylashgan. Muzeyni to‘liq aylanishga bir kun vaqt ketadi, lekin tezgina ko‘z yugurtirib chiqish uchun 2–3 soat ham yetarli.
Tyananmen maydoni
Xitoyning eng katta va asosiy shahar maydoni shundoqqina Taqiqlangan shaharga kiraverishda joylashgan. Zamonaviy Xitoy tarixidagi eng yirik siyosiy voqeliklar va tantanali namoyishlar shu joyda o‘tadi. XXR asoschisi – Mao Szedun mavzoleyi ham shu yerda.
Lama ibodatxonasi (Yunxegun)
Tibetdan tashqarida joylashgan eng yirik va e’tiborga molik buddaviy rohibxonalardan biri. Avval boshdan u imperator saroyi bo‘lgan, biroq XVIII asrda uni rohibxonaga aylantirishgan. Bu yerdagi muhit g‘aroyib: xushbo‘y tutantiriqlar, rohiblar va Buddaning sandal daraxti tanasidan yasalgan juda ulkan, 26 metrlik haykali.
Osmon ibodatxonasi (Tyantan)
Min sulolasidan qolgan me’moriy san’at asari va muqaddas sanalgan bu joyda imperatorlar tinchlik va hosildorlik so‘rab, Osmonga sig‘inishgan. Majmua osmon va yer uyg‘unligining timsoli bo‘lgan moviy tusli koshinlar terilgan dumaloq shaklli asosiy zali bilan dovruq qozongan.
Yozgi saroy
Xitoy imperatorlarining sobiq qarorgohi tabiat va me’morchilikning o‘ziga xos uyg‘unligi namunasidir. Ushbu ulkan xiyobon sun’iy ko‘llar, bog‘lar va shiyponlarni o‘z ichiga oladi. Majmuaning duru gavhari — Kunmin ko‘li va devoriga minglab tasvirlar ishlangan Uzun yo‘lak (Chanlan) hisoblanadi. Saroy shaharning bir burchida joylashgan, unga borib kelish yarim kunni oladi.
Buyuk Xitoy devori
Albatta, u Pekinda emas, lekin uni ko‘rish — dasturning muhim qismi. Buyuk Xitoy devori — insoniyat tarixida ko‘chmanchi qabilalardan himoyalanish uchun qurilgan eng mahobatli mudofaa loyihasi. Uning eng yaqin va mashhur nuqtasi — Badalin bo‘ladi, lekin biz Mutyanyuyni tanlashni tavsiya qilamiz. U biroz olisroq (1,5-2 soatlik yo‘l), ammo zo‘r ta’mirlangan va undan ajoyib tog‘ manzarasi ko‘rinadi, yana sayyohlar ham ko‘p emas.
Mutanyuyga qulaygina funikulyorda ko‘tarilish va rodelbane (toboggane) — uzun metall tarnovdan sirpanadigan maxsus chanalarda maza qilib uchib pastga tushish mumkin.
Xiyobonlar (Beyxay, Tzinshan)
Beyxay xiyoboni — ming yillik tarixga ega bo‘lgan, imperatorlar davriga oid qadimiy bog‘. Tzinshan xiyoboni Taqiqlangan shaharning shimolida joylashgan. Siz albatta bog‘ning tepasiga (sun’iy tepalik) chiqing, u yerdan Taqiqlangan shaharning tomlari xuddi kaftagidek ko‘rinib turadi.
Pekinda ikki kunda nimalarni tomosha qilish mumkin: tayyor yo‘nalish
Pekinni bir kunda aylanib chiqish imkonsiz, lekin ikki kun uchun juda mazmunli dastur tuzsa bo‘ladi. Biz quyidagi yo‘nalishni taklif etamiz:
1-kun: Hukmdorlar markazi va xutonglar
Birinchi tanishuv kuni: mashhur turistik joylarni ko‘ramiz.
Tong: Tomoshani Tyananmen maydonidan boshlang. Uning aql bovar qilmas kengliklariga baho bering.
Kunduzi: Taqiqlangan shaharga boring. Uni sayr qilishga 3–4 soat sarflaysiz. Markaziy aylanadan boshlab asosiy zallarni ko‘rib chiqing va imperatorlar bog‘ida sayrni yakunlang. Muhimi: chiptalarni oldindan onlayn xarid qilish lozim, ularni kassadan topolmaysiz.
Choshgoh: Xutonglarda joylashgan tamaddixonalardan birida szyaotszi (chuchvara) bilan tushlik qiling. Unutmang: Pekinda chuchvara asosan karam va cho‘chqa go‘shtidan tugiladi. Bu sizga to‘g‘ri kelmasa, «nyujou» (牛肉) — mol go‘shtidan chuchvara oling. Vegetarianlar uchun sabzavotlar va tofu pishlog‘i hamisha topiladi — «su szyaotszi» (素饺子) taomini so‘raysiz, yoki shunchaki «sude» (素的) deb so‘rasangiz ham bo‘ladi.
Oqshom: Taqiqlangan shahardan chiqiboq, yo‘ldan o‘tib, Tzinshan xiyoboniga kiring. Tepalikka chiqib, botayotgan quyosh nuri og‘ushidagi Taqiqlangan shahar manzarasidan zavqlaning.
Kechki taom: Oqshomni gastronomik marosimga — pekinchasiga pishirilgan o‘rdak go‘shti tanovuliga bag‘ishlang. Undan keyin Nanluogusyan yoki Gulou ko‘chalarini kezish mumkin, ularda barlar va «jonli» musiqa ijrochilari rosa ko‘p.
2-kun: Buyuk Devor va ibodatxonalar
Ikkinchi kunni dunyo mo‘jizasiga va ma’naviy oziqlanishga bag‘ishlaymiz.
Tong: Iloji boricha erta turing va Buyuk Xitoy devorining Mutanyuy nomli qismiga qarab yo‘lga tushing. Yo‘l 1-2 soat vaqtni oladi. Devor tomoshasiga esa 3–4 soat ajrating.
Tushlik: shundoqqina Buyuk devor biqinidagi restoranchalardan birida tushlik qiling, u yerda gunbao (Kung Pao Chicken) — yeryong‘oq qo‘shib pishirilgan shirin-nordon qaylali tovuqni tatib ko‘rish mumkin. Yoki sayrdan keyinoq shaharga qayting.
Kunduzi: Pekinga qaytgach, Osmon ibodatxonasiga (Tyantan) yo‘l oling. Bu oddiy ibodatxona emas, balki juda katta bog‘ bo‘lib, unda odamlar badantarbiya qiladilar, raqs tushadilar, qarta o‘ynaydilar.
Oqshom: Lama ibodatxonasiga (Yunxegun) boring. Kechki payt, xushbo‘y tutunlar og‘ushida u yanada ertaknamo ko‘rinadi.
Kechki taom: Xotpot (xitoycha «samovar»)ni tatib ko‘ring. Restoranda sizga qaynab turgan sho‘rva, uning yoniga esa – xom go‘sht, dengiz mahsulotlari, sabzavotlar keltirishadi. Siz esa o‘z qo‘llaringiz bilan ajoyib sho‘rvani pishirib olaverasiz.
Pekinda yana nima qilish mumkin?
Agar ikki kundan ortiq vaqtingiz bo‘lsa yoki tarixiy joylarni emas, zamonaviy manzillarni ko‘rmoqchi bo‘lsangiz, mana qiziqarli joylar ro‘yxati:
Kino va san’at ixlosmandlari uchun tomoshalar
798 Art Zone – ushbu zamonaviy san’at va kreativ markazi sobiq zavodlarning sexlari o‘rnida ochilgan. Bu yerda galereyalarni kezib, graffiti tasvirlarni tomosha qilib va dizaynerlik do‘konlari va qahvaxonalarni aylanib yarim kunni o‘tkazvorish mumkin.
Universal Beijing Resort – bu Universal’ning dunyodagi eng yangi va eng texnologik mukammal bog‘laridan biri. Agar siz Garri Potter, Transformerlar yoki Minyonlar muxlisi bo‘lsangiz — bu yer aniq sizga yoqadi.
Sayr uchun eng yaxshisi: xutonglar va xiyobonlar
Pekin muhitini his etish uchun shaharning yana qayerlariga borsa arziydi:
Xutonglar (Nanluogusyan, Gulou) – bu o‘sha jin ko‘chali eski turar-joy mavzelari. Nanluogusyan (Nanluoguxiang) — sayyohlar orasida eng mashhuri, unda barlar va do‘konlar juda ko‘p. Nog‘ora minora atrofini egallagan Gulou (Gulou) mavzesi esa yanada qiziqarli va mazmunli.
Xouxay ko‘li – uchta ko‘lni o‘z ichiga olgan, majnuntollar va barlarga to‘la chiroyli mavze. Kechki sayr uchun qoyilmaqom manzil: ijaraga qayiq olish yoki shunchaki o‘tgan-ketganlarni tomosha qilib aylanish mumkin.
Shopping: bozorlar va modabop mavzelar
Wanfutszin (Wangfujing) – shaharning eng asosiy savdo qon tomiri. Ulkan savdo markazlari ham, ekzotik mevalar sotiladigan mashhur tungi bozor ham (aslida u ko‘proq sayyohlar uchun) shu yerda.
Sanlitun (Sanlitun) – butiklar, konsept-stor do‘konlari va shaharning eng zo‘r barlari joylashgan zamonaviy urfdagi mavze.
Bozorlar: Mashhur brendlarning qo‘lbola mahsulotlari (sumkalardan tortib elektronikagacha) uchun Ipak bozorga (Silk Market) boriladi. Antikvar buyumlar, suvenirlar va mayda-chuyda narsalar uchun esa — Panszyayuan (Panjiayuan) eski-tuski bozori bor.
Pekinda qayerda ovqatlanish mumkin va nimalarni tatib ko‘rish shart?
Pekincha o‘rdak va szyaotszi chuchvaralaridan tashqari, albatta quyidagilarni yeb ko‘ring:
- Хotpot (Huo Guo) – xuddi o‘sha «xitoycha samovar». Agar achchiqni sevsangiz, sichuancha xotpotni so‘rang.
- Xutongda nonushta – szyanbin (tuxum va qiymali quymoq) va yutyao (yog‘da qovurilgan xamir tayoqchalar) oling.
- Lanchjou Lamyan (Lanzhou Lamian) – hammamiz yaxshi bilgan lag‘mon, lekin xitoycha talqinda tayyorlangani — mol go‘shti va qo‘lda cho‘zilgan ingichka xamirli taom. Juda mazali va to‘yimli.
- Ichimliklar: Babl-ti ichib ko‘ring (quvnoq qorbola rasmi tushirilganini izlang — bu taniqli tarmoq) va mahalliy Luckin Coffee qahvaxonasiga mo‘ralab o‘ting — u yuqori sifat va arzon narx tufayli Starbucks’ning Xitoydagi raqobatchisi hisoblanadi.
Pekinda qayerda yashash mumkin?
Pekinda (Beijing) to‘xtash uchun har qanday hamyonga mos joylar juda ko‘p. Narxlar Xitoyning boshqa joylariga ko‘ra qimmatroq bo‘lsa ham, Yevropaga solishtirganda, ancha arzon.
Dunchen (Dongcheng) — Pekinning eng diqqatga sazovor manzillari — Taqiqlangan shahar va Osmon ibodatxonasi joylashgan, markaziy va qimmat tumani.
Sichen (Xicheng) — Taqiqlangan shahardan g‘arbda joylashgan tuman. Logistika nuqtayi nazaridan juda qulay — bu yerda metroning ko‘p shoxobchalari kesishib o‘tadi (masalan, Xisi bekati), demak, bu yerdan hamma tomonga oson yetib olish mumkin.
Chaoyan (Chaoyang) — diplomatlar va ishbilarmonlar jamlangan va tungi hayot markazi bo‘lgan tuman. Xitoyning Butunjahon savdo markazi va Sanlitun zamonaviy moda mavzesi xuddi shu yerda joylashgan.
Xaydyan (Haidian) — o‘nlab oliy o‘quv yurtlari joylashgan universitetlar mavzesi. Bu yerda talabalar ko‘p, shu bois arzon yashash manzillari ham bisyor.
Narx-navo (taxminiy hisob):
- 5-yulduzli mehmonxona: bir kecha uchun 500 yuan (875 000 so‘mga yaqin).
- 3-yulduzli mehmonxona: 250 yuanga (440 000 so‘mga yaqin) ham topsa bo‘ladi.
- Xostellar: eng arzoni, asosan, Dunchen va Syuanu tumanlarida. Narxlar 150 yuandan (260 000 so‘mga yaqin) boshlanadi.
Noodatiy tajriba: Eski Pekinning maishiy hayotini yaqindan ko‘rish uchun xutonglardan birida kichik gestxausga joylashing. Yana bir variant bor — Buyuk Xitoy devori yaqinida, masalan, Mutanyuyda milliy uslubdagi mehmon uylaridan biriga joylashing. Shunda quyosh uyg‘onishini butkul yolg‘izlikda tomosha qila olasiz (Xitoyda bunday imkoniyat kam uchraydi).
Sayyohlarga maslahatlar
O‘zbekistondan Xitoyga qanday yetib olinadi?
2025-yil 1-iyundan boshlab, O‘zbekiston fuqarolariga 30 kungacha muddatga Xitoyga borish uchun viza shart emas. Toshkentdan (TAS) Pekinga (PEK yoki PKX) to‘g‘ridan to‘g‘ri reyslar bor. Parvozlarni Uzbekistan Airways, China Southern Airlines va Qanot Sharq amalga oshirmoqda. Olti soat uchiladi.
Qachon uchgan yaxshiroq?
Safar uchun eng yaxshi vaqt — kuzning boshi (sentabr-oktabr) va bahor (aprel-may). Yozda Pekin juda issiq va nam, qishda esa izg‘irin shamolli va sovuq bo‘ladi.
Navigatsiya va transport
- Xaritalar: Google Maps Xitoyda yomon ishlaydi. Shu bois mahalliy ilovalar — Baidu Maps yoki Amap (Gaode)’ni yuklab oling.
- Taksi: Uber ishlamaydi. DiDi havolasidan foydalaning.
Jamoat transporti: Pekin metrosi dunyodagi eng tushunarli metrolardan biri: barcha yo‘l ko‘rsatgichlar ingliz tiliga o‘girilgan, xaritalar tushunarli, yo‘nalishlar esa butun shaharni qamrab olgan. Imkoni boricha tig‘iz soatlarda (17:30–19:30) metroga tushmang.
- Yerusti transporti: Mahalliy aholi velosiped va elektromopedda yurishni yoqtirishadi, lekin agar siz Xitoydagi aralash-quralash harakatlanish qoidalarini bilmasangiz, tavakkal qilmay qo‘ya qoling. Piyoda yurganda ham juda ehtiyot bo‘ling: skuterchilar va velosipedchilar piyodalarga kamdan kam holatda yo‘l berishadi.
Aloqa va to‘lovlar
SIM-karta va VPN: Internet yaxshi ishlashi uchun mahalliy SIM-kartani sotib oling (masalan, China Mobile). Yodda tuting, barcha g‘arb ijtimoiy tarmoqlari va messendjerlar (Google, Instagram, Telegram, WhatsApp) bloklangan. Sizga VPN kerak bo‘ladi.
- To‘lov: Naqd pul va kartalar deryarli hech qayerda qabul qilinmaydi. Xitoyda ikkita — WeChat Pay va Alipay havolalar «hukmronlik» qiladi.
Shuningdek, Alipay ilovasini yuklab, ro‘yxatdan o‘tishingiz va unga o‘zingizning xalqaro (Visa yoki Mastercard) kartangizni biriktirishingiz mumkin.
🎨 Maqola uchun illyustratsiya muallifi Mariya Sokolova.
