Samolyotga chiqishda qancha suyuqlik olish mumkin: qo‘l yuki va bagajni o‘tkazish qoidalari

Jomadonni yig‘ish — oson ish emas. Ayniqsa, – suyuqliklarni olib ketish. Har safar bir xil savollar tug‘iladi: «Samolyotga suv olib chiqish mumkinmi?», «Yarmigacha bo‘sh bo‘lgan 150 ml hajmli krem idishini o‘tkazisharmikan?», «Umuman, qancha suyuqlik olish mumkin o‘zi?». Mana hozir, yuk tekshiruvida sevimli atiringiz yoki bankadagi murabbodan ayrilmasligingiz uchun barcha tartib-qoidalarni ko‘rib chiqamiz.

Oldindan aytish joizki, bu qoidalar sizni qiynash uchun emas, balki umumiy xavfsizlikni ta’minlash uchun joriy etilgan.

Samolyotga chiqishda nimalar suyuqlik hisoblanadi?

Bu masala bir vaqtning o‘zida oddiy va murakkab. Aviatsiya xavfsizligi xizmati xodimlari oqishi, surkalishi yoki sachrashi mumkin bo‘lgan hamma narsani suyuqlik deb hisoblashadi. Ya’ni, bu faqat suv va ichimliklar emas.

Mana «shubhali» suyuqliklar ro‘yxati:

• Ichimliklar: suv, sharbat, gazli suv, alkogol.
• Kosmetika: krem, losyon, atir, kiprik bo‘yog‘i, lab uchun suyuq bo‘yoq, dezodorantlar (jumladan, sepiladigan va suriladiganlari).
• Gigiyena vositalari: shampun, dush uchun gel, tish pastasi, soqol olish uchun ko‘pik, ko‘z linzalari uchun suyuqlik.
• Yeguliklar: yogurt, yumshoq pishloqlar (bri, kamamber yoki fetaksa turlari), murabbo, asal, pashtet, ikra. Hatto temir bankadagi quyultirilgan sut yoki asal ham qo‘l yukini tekshiruvchilar uchun — suyuqlik.

Qo‘l yukida suyuqlikni olib o‘tish qoidalari

Bu ko‘pgina yo‘lovchilarga «pand beradigan» asosiy vaziyat. Shuning uchun ko‘pincha «100 ml qoidasi» deb ataladigan quyidagi asosiy qoidani yodlab olamiz.

1. Idish hajmi. Suyuqlik solingan har bir idish 100 ml hajmli bo‘lishi shart. Hatto idishingiz 200 ml bo‘lsayu, uning ichidagi suyuqlik 100 ml bo‘lsa ham, — uni o‘tkazishmaydi. Chunki bu o‘rinda, idishning ichidagi suyuqlikning emas, aynan har bir idishda qayd etiladigan hajm miqdori muhim. Demak, qo‘l yukida faqat 100 ml hajmli idishdagi suyuqlikni olish mumkin.
2. Umumiy limit. Barcha idishlar (hajmi 100 ml yoki undan kichik) bitta shaffof, germetik yopiladigan plastik paketga (odatda, zip-paket) joylangan bo‘lishi kerak.
3. Paketning hajmi. Paketga joylangan barcha idishlarning umumiy og‘irligi 1 litrdan oshmasligi kerak (shartli ravishda 10 ta 100 ml hajmli idish bo‘ladi). Bir yo‘lovchiga faqat bitta paket olishga ruxsat beriladi. Uni qo‘l yukidan chiqarib, tekshiruvchiga alohida ko‘rsatish talab etiladi.

Qoidalardan mustasno holatlar 

Albatta, 1 litrdan ortiq yoki 100 ml hajmli idishdan kattaroq idishdagi suyuqlikni olib o‘tish mumkin bo‘lgan holatlar ham bor.

Bolalar ozuqasi

Parvoz vaqtida bolaga (odatda 2-3 yoshdagi) zarur bo‘ladigan o‘rtacha hajmdagi bo‘tqa, sut, suv yoki bolalar ozuqasini olish mumkin. Hayron bo‘lmang, tekshiruv payti sizdan bola ozuqasini ochishni va hatto yeb ko‘rishni so‘rashlari mumkin.

Dorilar

Hayot uchun o‘ta zarur dori vositalarini (siroplar, inyeksiyalar, tomchilar) olib o‘tish mumkin, faqat buning uchun sizda shiforkor tomonidan bu vositalar sizga aynan parvoz vaqti zarur ekanini tasdiqlovchi ma’lumotnoma bo‘lishi shart. Bu qoida ayniqsa, ruchka-shpris shaklidagi insulin, ingalyatorlar yoki ampulali dori vositalariga tegishli. Shuningdek, 100 mldan katta hajmdagi retseptsiz sotiladigan dorilar uchun ham shunday ma’lumotnoma kerak bo‘ladi, aks holda — ruxsat berish-bermaslik tekshiruvchining ixtiyoriga bog‘liq.

Dyuti-fri (Duty Free) tovarlari

Uchish zonasida xarid qilingan alkogol, parfyumeriya va boshqa suyuq tovarlarni belgilangan me’yorlardan qati nazar olib o‘tish mumkin. Eng asosiysi, do‘konda berilgan chekni va firma paketini ochmasdan saqlasangiz bo‘ldi. E’tiborli bo‘ling: agar siz tranzit reys bilan boshqa aeroport orqali uchayotgan bo‘lsangiz (ayniqsa, YEI yoki AQSHda), qayta tekshiruv chog‘i xaridingizni tashlab yuborishni talab qilishlari mumkin. Shu bois tranzit reyslarda qo‘l yuki tekshiruvi tartibini oldindan surishtiring.

Parhezbop yeguliklar

Olib o‘tsa bo‘ladigan suyuqliklar sirasiga sog‘lig‘ingiz uchun zarur bo‘lgan maxsus yeguliklarga (masalan, glyutensiz bo‘tqa, laktozasiz sut) ham kiradi. Bu o‘rinda ham shifokor ko‘rsatmasini tasdiqlovchi hujjat bo‘lgani ma’qul.

Xuddi shu mavzuda ko'proq ma'lumot

Samolyotga mevalar olib chiqish mumkinmi: qo‘l yuki va bagajga nimalarni solsa bo‘ladi?

Yuklar va qo‘l yuklarini qanday tashish kerak: O‘zbekistonlik sayyohlar uchun qoida va tavsiyalar

Bagajga joylanadigan suyuqliklarga nisbatan talablar

Agar siz ta’til payti o‘zingizga to‘liq hajmdagi shampun, sharob (masalan, gruzin sharobi) yoki bir banka asal olgan bo‘lsangiz — hammasini bagajga joylaysiz.

Bagajga joylanadigan suyuqliklar uchun limit

Bu boradagi me’yorlar ancha yumshoq, lekin ikkita cheklovni eslab qolish juda muhim:

1. Aviakompaniya qoidalari. Ko‘pchilik aviakompaniyalar deyarli barcha turdagi maishiy suyuqliklarni (yaqqol xavfli va tez alanga oladiganlardan tashqari albatta) bagajda olib ketishga ruxsat beradi. Odatda, limit faqat jomadon og‘irligiga nisbatan belgilanadi (masalan, 20-23 kg).
2. Bojxona qoidalari. Olib chiqishda ham, olib kirishda ham, bu qoidalar asosan, alkogol ichimliklariga tegishli. Masalan, O‘zbekistonga 2 litrgacha sharob va 1 litrgacha o‘tkir alkogolni boj to‘lamasdan olib kirish mumkin. Bu me’yorlarni aviakompaniya emas, davlat o‘rnatgan. Hamisha o‘zingiz borayotgan va chiqib ketayotgan mamlakatingizdagi bojxona qoidalari bilan tanishing.

O‘zbekistonga qancha suyuqlik olib kirish mumkin?

Biz bojxona haqida bejizga gapirmayapmiz. Aviakompaniya qoidalari — alohida, davlat qoidalari — alohida. Agar siz O‘zbekistonga (masalan, Toshkent yoki Samarqandga) unga chegaradosh bo‘lmagan mamlakatdan (aytaylik, Turkiya, BAA, Yevropa yoki Osiyodan) kelayotgan bo‘lsangiz, boj to‘lanmaydigan me’yorlar bilan tanishing (bir kishi uchun):

Agar sizdagi suyuqliklar bojsiz ruxsat berilgan limitdan ortiq bo‘lsa-yu, lekin siz ularni shaxsiy ehtiyojingiz uchun (sotish uchun emas) olib kelayotgan bo‘lsangiz, u holda:

• alkogol va tamaki uchun ularning tannarxidan 60% miqdorida to‘lov qilish kerak bo‘ladi (bu «bir martalik ikki hissa bojxona to‘lovi» deb ataladi);
• parfyumeriya va BFQlar uchun — 30% (bu bir martalik bir hissa bojxona to‘lovi).

Nima uchun samolyotga ko‘p suyuqlik olib chiqish mumkin emas?

Ta’kidlash joizki, bu aviakompaniyalar injiqligi va sizni aeroportda ikki-uch karra qimmat sotiladigan suvni sotib olishga majburlash usuli emas (tan olamiz, bu borada bahsga o‘rin bor).

Asosiy sabab — aviatsiyadagi xavfsizlik. Mazkur qat’iy qoidalar bekordan bekorga paydo bo‘lmagan. Ular 2006-yilda, Buyuk Britaniyada xavfsizlik xizmati yirik terroristik aktni bartaraf etishgach, butun dunyoda joriy etilgan. O‘shanda jinoyatchilar bir nechta samolyotlar bortiga portlovchi moddalarni turli ichimliklar ko‘rinishida olib chiqmoqchi bo‘lishgan. 

Bu hodisadan keyin Xalqaro havo transporti assotsiatsiyasi (IATA) va boshqa tashkilotlar amaldagi me’yorlarni ishlab chiqishdi: 100 ml hajmli idishda va hammasi bo‘lib 1 litr suyuqlikka ruxsat bor. Bunday hajmdagi suyuqlik havo kemasi bortida jiddiy xavf tug‘dirish uchun yetarli emas.

Suyuqliklarni qanday o‘rash va joylash kerak?

Suyuqlikning yaxshi o‘ralishi juda muhim: qo‘l yuki bilan tekshiruvdan o‘tishda qulaylik beradi, bagajda esa — narsalaringiz quruq bo‘ladi.

Qo‘l yuki uchun 

• Asosiy vosita — zich yopiladigan shaffof plastik paket (zip-lok).
• Uning hajmi 1 litrdan ortiq bo‘lmasligi, o‘lchami esa 20x20 sm atrofida bo‘lishi kerak.
• Tekshiruv joyida suyuqlik solingan paketni chiqaring va alohida lotokka qo‘ying.
• Paketni juda ko‘p to‘ldirmang. U oson va to‘liq yopilishi kerak.

Bagaj uchun

Bunda asosiy vazifa — germetiklikni ta’minlash, ya’ni sifatsiz o‘rab-joylash oqibatlarini bartaraf etish.

• Qopqoqlar. Hamma qopqoqlarni qattiq burang. Ishonchli bo‘lishi uchun qopqoqni yopishdan oldin idishni plyonka yoki skotch bilan o‘rash (masalan, murabboli idishni), keyin esa qopqoqni burab yopish mumkin.
• Paketlar. Har bir idishni alohida paketga (yaxshisi ikkitasiga) soling.
• Kiyim-kechak. Nozik va oquvchan (sharob kabi) narsalarni jomadon o‘rtasiga solib, atrofiga yumshoq kiyim-kechaklarni joylang.

Duty Free uchun

Yuqorida ta’kidlanganidek: parvoz oxirigacha xarid cheki va firma paketini ochmasdan saqlang. Hatto juda qiziqsangiz ham paketni ochmang.

Ko‘p beriladigan savollar va sayohatchilarga maslahatlar

Tekshiruvdan keyin sotib olingan suvni bortga olib chiqish mumkinmi?

Ha, albatta. «Toza hudud»da xarid qilingan (tekshiruvdan o‘tib bo‘lgach), hamma narsani samolyotga olib chiqish mumkin. Qo‘l yukida suyuqlik olib o‘tish bo‘yicha cheklovlar bu tovarlarga tegishli emas.

Suv uchun bo‘sh idishni olib o‘tish mumkinmi?

Ha! Bu zo‘r layfxak. Bo‘sh butilka (xoh plastikdan, xoh metalldan bo‘lsin) suyuqlik hisoblanmaydi. Siz uni bemalol tekshiruvdan olib o‘tasiz, «toza hudud»da esa favvorachadan suvga to‘ldirasiz (ko‘plab aeroportlarda favvorachalar bor) yoki styuardessadan suv to‘ldirib berishini iltimos qilasiz. Ham ekologik toza, ham arzongina.

Dorilar va bolalar yeguliklari qanday olib o‘tiladi?

Bolalar yeguligini yaxshisi o‘rtacha yetarli miqdorda olgan ma’qul, dorilar olib ketish uchun esa yoningizda retsept yoki shifokordan olingan ma’lumot bo‘lsin va uni tekshiruv payti suyuqliklar solingan paketdan alohida taqdim etasiz.

Ichki va xalqaro reyslar uchun me’yorlar o‘rtasida qanday farq bor?

Ichki reyslarda talablar birmuncha soddaroq, lekin ko‘pchilik aviakompaniyalarda barcha yo‘nalishlar uchun xalqaro me’yorlar qo‘llanadi. Aeroportda muammoga duch kelmaslik uchun hamma ishni puxta va qoidalar (100 ml/1 l) bo‘yicha qilish kerak.

Xulosa o‘rnida: asosiy mavzu haqida qisqacha

Suyuqliklarni joylashda uchta narsani unutmang:

1. Agar ikkilansangiz, hammasini bagajga joylang. Agar idish 100 ml.dan ortiq bo‘lsa yoki siz uning suyuqliklar toifasiga kirish-kirmasligini aniq bilmasangiz, — qo‘l yukingizga solmang.
2. Agar suyuqlikni samolyot saloniga olib chiqishga qaror qilgan bo‘lsangiz, uni 100 ml hajmdagi idishlarga soling.
3. Dorilar va bolalar uchun yegulikni olib chiqish mumkin, lekin ularni alohida-alohida joylashtiring.

Rasmni Masha Pipetka chizgan.